مستندات قاعده تحجیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعده تحجیر عبارتست از است این که شخص با چیدن
سنگ در جوانب چهارگانه یک قطعه
زمین، مانع تصرف دیگران گردد.
۱.
ابی جعفر علیه‌السّلام : «ایما قوم احیوا شیئا من الارض او عمروها فهم احق بها:»
هر کس قطعه‌ای از زمین را آباد یا تعمیر کند، بر آن حق خواهد یافت و بر دیگران مقدم است.
۲.
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : «من احاط حائطا علی الارض فهی له:»
هر کس دور زمینی را محدود کند، بر آن زمین اولویت خواهد داشت. این روایت از طریق
عامه و
خاصه وارد شده و مورد عمل هر دو دسته است.
۳. رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : «من احیی مواتا من الارض فی غیر حق مسلم فهو له:»
هر کس زمین مرده‌ای را که متعلق حق مسلمانی نیست آباد سازد، آن زمین برای او است.
برای مشروعیت حق
تحجیر، می‌توان به دو
قاعده سبق و
احیای موات نیز تمسک کرد، با این بیان که هرگاه شخصی محدوده زمینی را به قصد آباد کردن سنگ چین کند، به استناد قاعده سبق حق اولویت خواهد یافت. همچنین به استناد قاعده «من احیی ارضا میتة فهی له» حق اولویت خواهد داشت، چرا که هر چند هنوز زمین را احیا نکرده تا
مالک زمین شود، ولی چون مقدمات آن را به جای آورده، صرفا از
حق اولویت احیا برخوردار است.
عقلا اتفاق دارند که برای شخصی که دور قطعه زمینی را محدود کند، حق ایجاد می‌گردد و این
بنای عقلا از سوی شارع مورد تایید قرار گرفته است.
در این که
تحجیرکننده دارای حق می‌گردد، هیچ نظر مخالفی بین
فقها وجود ندارد.
اختلاف در این است که آیا تحجیر مفید ملک است یا حق.
قواعد فقه، برگرفته از مقاله «مستندات قاعده تحجیر»،ج۱، ص۲۷۱.
