مساجد نجف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نجف از مساجد زیادی برخوردار است که مجموع مساجد بزرگ آن قریب به یکصد مسجد می‌باشد. در محله «عماره» ۲۵ مسجد، در محله «حویش» ۲۱ مسجد، در محله «براق» ۱۴ مسجد، در محله «مشراق» ۱۸ مسجد و در محله «جدیده» ۸
مسجد و در برخی محلات دیگر نیز تعدادی مسجد وجود دارد. برخی از مساجد مشهور و مهم
شهر نجف عبارتنداز:
از مساجدی است که زائرین نجف از آن دیدن کرده و بدان
تبرک می‌جویند. بنابر
احادیث وارده، هنگام انتقال سر مبارک
امام حسین (علیه‌السّلام) از
کربلا به
کوفه آن رأس مبارک را در محل فعلی- مسجد حنانه- بر
زمین نهاده‌اند لذا به موضع «
رأس الحسین» نیز مشهور است.
امام جعفرصادق (علیه‌السّلام) هنگام
زیارت مرقد مطهّر جدّش
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در این مکان
نماز گزارده است. مرحوم
سیدبن طاووس در
آداب و اعمال مربوط به زیارت، زیارتی مربوط به امام حسین (علیه‌السّلام) در آن مکان (مسجد حنانه) ذکر نموده‌اند.
این مسجد از قدیمی‌ترین و مشهورترین مساجد نجف می‌باشد که عمران بن شاهین آنرا در اواسط
قرن چهارم بنا نهاده است. این مسجد در ورودی صحن، از سمت باب طوسی، قرار دارد. عمران در دوران
حکومت عضدالدوله در
عراق علیه وی
قیام کرد و شکست خورد. پس از شکست،
نذر نمود که چنانچه عضدالدوله او را ببخشاید رواقی در نجف و در مرقد امام علی (علیه‌السّلام) بنا کند، چون عضدالدوله او را
عفو نمود به
نذر خویش عمل کرد.
در سال‌های بعد، بر اثر تغییر بنای
حرم، این
مکان از رواق بودن خارج و به مسجد عمران بن شاهین مشهور شد و حال آنکه بنای آن به
نیت مسجد نبوده بلکه به‌عنوان رواقی در ساختمان حرم مطهر ایجاد گردید و لذا بزرگانی چون
سید محمدکاظم یزدی صاحب «عروه‌الوثقی»، علامه
سید محمد کاظم مقدس و
شیخ محمد باقر قمی و برخی دیگر از
علما در آن به
خاک سپرده شده‌اند.
از مساجد قدیمی نجف است که در محله «شیلان» قرار دارد و
تاریخ بنای آن به قرن هشتم هجری می‌رسد. این مسجد در منتهی الیه غرب شهر واقع شده است. صافی صفا مسجدى است كه گفته مى شود امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در آن جا نماز گزارده و در گوشه‌اى از آن مدفن یكى از یاران حضرت قرار دارد. این مسجد در جوار مقام
امام سجاد (علیه‌السّلام) واقع شده و هم چنان پا برجاست.
مسجدالخضراء از مساجد قدیمی شهر است و در شرق صحن واقع شده است و حوزه درس و بحث
آیت اللَّه خویی بوده است. این مسجد سابقه طولانی دارد و به علی بن مظفر منسوب است. این مسجد در سال ۱۳۸۰ق توسط حاج
شیخ احمد انصاری قمی بازسازی شد.
این مسجد ابتدا منزل مسکونی
شیخ طوسی بود. او
وصیت کرد که پس از مرگش او را در آن جا به خاک بسپارند و محل آن را به مسجد تبدیل کنند. این مسجد، که امروزه در نجف مشهور و معروف است، در محله «المشراق» شمال صحن قرار دارد. یادگاری گرانقدر از فرزانه نامدار
جهان اسلام،
شیخ طوسی است این مسجد هنگام
مهاجرت شیخ از
بغداد به نجف، منزل و محل سکونت آن بزرگوار بود که جلسات درس و مذاکرات علمی
شیخ طوسی در آن برپا می‌گشت، این منزل پس از
وفات شیخ طوسی طبق وصیت او به مسجد تبدیل گشت. مسجد
شیخ طوسی امروزه یکی از مشهورترین مساجد نجف می‌باشد که در محله مشراق قرار دارد و از ابتدای بنا تا حال حاضر دو بار ساختمان آن مورد مرمّت و تعمیرات اساسی قرار گرفته است.
این مسجد با بنایی باشکوه و مستحکم در محله «حویش» قرار دارد و با مساعدت و
نظارت شیخ مرتضی انصاری ساخته شده است. بزرگان و عالمان حوزه علمیه نجف برخی از کلاس‌های درس خود را در این مسجد برگزار می‌کنند.
سید محمد کاظم طباطبایی، از عالمان عصر
قاجار، و
امام خمینی (رحمةالله) از جمله کسانی بودند که در این مسجد
تدریس می‌کردند.
از بزرگ‌ترین مسجدهای نجف است که نمازگزاران بسیار زیادی دارد. مسجد هندی در ۱۳۲۳ق تجدید بنا شد و بنای بسیار محکم و استوار دارد. هر ساله مراسم عزاداری‌های
محرم در آن برپا می‌شود. علامه
سید محسن حکیم در
عصر حاضر ساختمان آن را توسعه داده است.
پس از
حرم مطهر مهم‌ترین و اساسی‌ترین مکان نجف می‌باشد که در ایام
اعتکاف، معتکفین در آن اقامت می‌کنند. هیچ یک از ساختمان‌های مساجد نجف به استحکام و زیبایی بنای مسجد هندی نیستند مراسم
عزاداری امام حسین و
ائمه (علیهم‌السلام) و نیز مجالس بزرگداشت علما و بزرگان در آن بر پا می‌گردد.
این مسجد از مساجد بزرگ و مشهور نجف است که به
محقق کرکی از عالمان عصر
صفوی، منسوب است. در سال ۱۳۷۶ ه. ق. مورد
تعمیر و بازسازی قرار گرفت.
در محله مشراق قرار دارد و واعظ مشهور
شیخ جعفر شوشتری سال‌ها در آن به
موعظه و ایراد سخن اشتغال داشت.
از مساجدی است که در بیشتر اوقات مملوّ از
نمازگزاران می‌باشد. دیگر مسجدهای معروف نجف عبارت است: مسجد آل کاشف الغطاء، مسجد جواهری، مسجد الرأس، مسجد حیدری.
بابائی، سعید، گزیده سیمای نجف اشرف، ص۳۷-۴۳.
