• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مرء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَرْء (به فتح میم و سکون راء) و اِمْرَءٌ (به کسر الف و سکون میم) از واژگان قرآن کریم به معنای انسان مرد و زن است.
مشتقات مَرْء که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
الْمَرْءُ (به فتح میم و سکون راء) به معنای انسان؛
امْرَاَ (به سکون میم و فتح راء) به معنای مرد؛
امْرِئٍ‌ (به سکون میم و کسر راء) به معنای کس؛
امْرَاَتُ‌ (به سکون میم و فتح راء) به معنای همسر است.


مَرْءو امْرَءٌ به معنای انسان مرد و زن است.


به مواردی از مَرْء که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْمَرْءُ (آیه ۳۴ سوره عبس)

(یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ اَخِیهِ. وَ اُمِّهِ وَ اَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ‌)
(در آن روز انسان از برادر خود مى‌گريزد. و از مادر و پدرش و همسر و فرزندانش.)
به قرینه‌ «صاحِبَتِهِ» مراد از مرء در آیه مرد است.


۲.۲ - الْمَرْءُ (آیه ۱۰۲ سوره بقره)

(ما یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ‌ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ‌)
(ميان مرد و همسرش جدايى بيفكنند.)
ظاهرا در این آیه‌ مراد از مرء در آیه مرد است.


۲.۳ - الْمَرْءُ (آیه ۴۰ سوره نبأ)

(یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ‌)
(در روزى كه انسان آن‌چه را از قبل با دست‌هاى خود فرستاده مى‌بيند.)
در این آیه مراد مطلق انسان است.


۲.۴ - الْمَرْءِ (آیه ۲۴ سوره انفال)

(وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ‌ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ‌)
(و بدانيد خداوند به اندازه‌اى به شما نزديک است كه ميان انسان و قلب او حايل مى‌شود.)
در این آیه مراد مطلق انسان است.


۲.۵ - امْرَاَ (آیه ۲۸ سوره مریم)

(یا اُخْتَ‌ هارُونَ ما کانَ اَبُوکِ‌ امْرَاَ سَوْءٍ)
(اى خواهر هارون! نه پدرت مرد بدى بود و نه مادرت زن بدكاره‌اى!)
ایضا کلمه امرا در آیه‌ مراد از آن، مرد است.


۲.۶ - امْرِئٍ‌ (آیه ۲۱ سوره طور)

(کُلُ‌ امْرِئٍ‌ بِما کَسَبَ رَهِینٌ‌)
(و هر كس در گروى اعمال خويش است.)
و در این آیه‌ مراد مطلق انسان می‌باشد.


۲.۷ - امْرَاَتُ‌ (آیه ۳۵ سوره آل عمران)

(اِذْ قالَتِ‌ امْرَاَتُ‌ عِمْرانَ رَبِّ اِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فِی بَطْنِی مُحَرَّراً)
(به ياد آوريد هنگامى را كه همسر «عمران» گفت: «پروردگارا! آن‌چه را در رحم دارم، براى تو نذر كردم، كه «مُحَرَّر» باشد و آزاد براى خدمت خانه تو.»)
امْرَاَةٌ و مَرْاَةٌ به معنی زن است‌.



۱. قرشی‌بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۲۴۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۷۶۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۳۸۸.    
۴. عبس/سوره۸۰، آیه۳۴- ۳۶.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۴۳.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۱۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۱۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۸.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۰۲.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۳۵۲.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۲۳۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۲۹۲.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۳۴۰.    
۱۶. نبا/سوره۷۸، آیه۴۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۳.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۸۴.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۷۵.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۵۳.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۴۷.    
۲۲. انفال/سوره۸، آیه۲۴.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۷۹.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۸.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۴۶.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۱۹۱.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۸۲۰.    
۲۸. مریم/سوره۱۹، آیه۲۸.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۷.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۸.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۵.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۱.    
۳۴. طور/سوره۵۲، آیه۲۱.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۲۴.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۸.    
۳۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۳.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۱.    
۳۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۱.    
۴۰. آل عمران/سوره۳، آیه۳۵.    
۴۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۴.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۲۶۶.    
۴۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۷۰.    
۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۴۵.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۳۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «امرأة»، ج۶، ص۲۴۶.    






جعبه ابزار