مدرسه تفسیر مکه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مدرسه تفسیری مکه یکی از بهترین مدارسی هست که در تفسیر قرآن با داشتن اساتید و شاگردان مبرز در تاریخ اسلام شهرت خاصی به خود پیدا کرده است.
بنیان‌گذار آن عبدالله بن عباس از شاگردان برجسته پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امیر مؤمنان علی (علیه‌السّلام) می‌باشد.

---

مدرسه تفسیر مکه را می‌توان از مشهورترین مدارس تفسیری دانست. این مدرسه به دست عبداللّه بن عباس برپا شد.
وی در سال ۴۰ پس از شهادت امیر مؤمنان (علیه‌السّلام)، که بصره را به مقصد حجاز ترک گفت، این مکتب را پی‌ریزی کرد.
این صحابی بزرگ که علم تفسیر را از امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) فرا گرفت، برای تابعان تفسیر می‌گفت. هر چه از معانی قرآن بر تابعان مشکل می‌نمود، از ابن عباس می‌پرسیدند و او پاسخ می‌گفت و شاگردان وی برای دیگران نقل می‌کردند.

۱.۱ - ابن عباس والی بصره

او از طرف امام (علیه‌السّلام) والی بصره بود، ولی پس از ایشان هیچ ولایتی را نپذیرفت؛ بر آستانه حرم الهی نشست و در آنجا سرگرم ادای رسالت خود در نشر علوم و معارفی گردید که از امام (علیه‌السّلام) آموخته بود. این مکتب تفسیری در تمام طول عمر ابن عباس رواج داشت. فارغ التحصیلان این مدرسه، بزرگ‌ترین عالمان آن روزگار جهان اسلام بودند.

۱.۲ - آوازه بلند مدرسه مکه

این مدرسه و فارغ التحصیلانش در سراسر جهان آوازه‌ای بلند داشتند. آثار نیکوی این مدرسه به عنوان سنت‌های مورد قبول در میان مردم قرار گرفت و هم‌چنان باقی است. شاید داناترین تابعان نسبت به معانی قرآن شاگردان ابن عباس و فارغ‌التحصیلان مدرسه او باشند.

۱.۳ - اعلم مفسرین قرآن

ابن تیمیه می‌گوید: «داناترین مردم در زمینه تفسیر، اهل مکه هستند؛ زیرا اصحاب ابن عباس‌اند؛ افرادی چون مجاهد، عطاء، عکرمه و دیگران مثل طاووس، ابو‌شعثاء، سعید بن جبیر، طاووس بن کیسان یمانی؛ عطاء بن ابی رباح و امثال اینان هستند. اصحاب ابن مسعود در کوفه نیز از داناترین مفسرانند؛ از این‌روست که از دیگران ممتاز گردیده‌اند».
البته تعداد روایاتی که هر یک از اینان از ابن عباس نقل می‌کنند، متفاوت است.

---