مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مدخل الی تفسیر القرآن
و علومه» تالیف دکتر
عدنان محمد زرزور، استاد
و رئیس بخش
تفسیر و حدیث دانشگاه قطر میباشد که در سال ۱۴۱۶ ه-. ق به
زبان عربی جهت فراگیری دانش پژوهان رشته تفسیر قرآن در دانشگاه نگارش یافته است.
احتیاج به شناخت
پرودگار- که بر همگان لازم است- بی نیاز از
علوم قرآنی، شناخت تاریخ قرآن
و آشنایی با تعابیر
و معانی
و اسرار
اعجاز قرآن نمیباشد لذا مؤلف فراگیری مطالب این کتاب را به پژوهشگران توصیه مینماید.
شیوایی، سادگی، اختصار، دقت در استناد به همراه
سیر منظم منطقی
و استدلالی با تعابیر جدید در تدوین، بررسی مباحث با استعانت از
ادله عقلیه و نقلیه و کتب معروف
و معتبر مدون در
علوم تفسیر و قرآن
و بهرگیری از آثار
علماء تاریخ، تفسیر، علوم قرآنی به همراه شواهد قرآنی
و اتخاذ نتایج علمی در خلال بحثها، بررسی لغوی
و اصطلاحی الفاظ
و توضیح
و دقت در ریشه آنها، ایراد بعضی پرسشها
و جواب آنها از مسائل
و نکاتی است که در نگارش کتاب، سعی در رعایت آنها شده است.
فصول
و ابواب کتاب پیرامون دو محور میباشد:
اول: تاریخ قرآن کریم یا به عبارت دیگر قطعی بودن نصوص قرآنی
و بررسی تاریخی قرآن از ادیان سابق.
دوم: اعجاز قرآن، علوم تفسیری معاصر که ارتباط مستقیم در تعاملات، تفسیر، فهم
و درک قرآن دارد.
ایشان کلام کوتاهی از قرآن
و لغت عربی نیز دارد که در آن گوشهای از خصوصیات زبان عربی
و علت نزول قرآن در بین اعراب
و مبعوث شدن
نبی اکرم صلی
الله
علیه
و
آله
وسلّم از بین ایشان
و نسل آنها را بررسی میکنند. همچنین از تاثیر قرآن در عالم خارج
و داخل عرب، عظمت
و شرافت و جاودانگی قرآن بحث کردهاند.
گزارش محتوا پس از مقدمه مباحث در چهار باب مطرح شده است.
در مورد قرآن
و زبان عربی: به عقیده مولف نزول قرآن به زبان عربی دلالت بر فضیلت بیانی این
زبان دارد
و مبعوث شدن پیامبر در بین اعراب دلالت بر وجود برخی طبایع انسانی است نه قومی. اثر قرآن در لغت عربی: قرآن با قوه دافعهاش،
عراق،
شام، مصر
و سائر بلاد آفریقای شمالی را عرب کرده است.
و با قوه نگهدارنده، زبان عربی را از تغییرات حفظ کرده است. نگارنده اثر قرآن در
تمدن و فرهنگ اسلامی بررسی کرده
و این دو را مرهون
دین اسلام داند.
مؤلف پس از تعریف قرآن
و فرق آن با
حدیث میفرماید: «قرآن کلام معجزی است که بر پیامبر نازل شده
و پیامبر متعبد به تلاوت آن بوده است». در کتب
یهود و نصاری خلط
و تحریف صورت گرفته
و نبود همین کاستی درقرآن باعث مزیت قرآن
و دین
اسلام است. مدت نزول قرآن ۲۳ سال است
و علت تدریجی بودن آنرا قوت قلب پیامبر، تسهیل حفظ آن
و عثمان بن عفوان را عامل مؤثر در جمع آوری قرآن میداند.
در بحث اعجاز قرآن پس از بررسی جنبه تاریخی
و موضوعی اعجاز قرآن میفرمایند: بیان قرآن دلیل بر اعجاز
و آسمانی بودن آن است. ایشان فواصل قرآنی
و التزام به حروف، کلمات، صیغهها، سجع، تکرار
قصص و... را از اجزاء اعجاز قرآن میداند.
به عقید مؤلف اگر در آیات، لغت غریبی بود مستمعین متذکر میشدند. قرآن به لغت
و اسلوب بلاغی عرب نازل شد
و آنها مفاهیم
آیات را میفهمیدند سپس به کشفیات علمی
و تاکید بر عدم معارضه قرآن
و اسلام با دانش آموختن اشاره میکنند. نگارنده تفسیر قرآن را فقط در سایه یقینات، صحیح میدانند.
و پس از بیان
تفسیر بیانی و علمی،
سوره فجر و عادیات را تفسیر کرده
و موضوع اساسی آنرا توجه به وجود
خداوند ، بعث، با تصویر حسی
و تحلیلی میداند.
در آخر کتاب فهرست موضوعات آمده
و در پاورقی به آدرس آیات، روایات، منابع
و بعضی نکات اشاره شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم
اسلامی.