• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مخضرم‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مخضرم، از اصطلاحات علم حدیث بوده و به کسانی اطلاق می‌شود که اسلام و جاهلیت را درک کرده، و صحابه را نیز دریافته؛ ولی پیامبر را ملاقات نکرده باشند.


مرحوم سیدحسن صدر، در تعریف مخضرم می‌نویسد: «مخضرمین کسانی هستند، که مصاحبت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را درک نکرده‌اند و از نظایر خود جدا شده باشند؛ یعنی معاصر پیامبر بوده‌اند؛ ولی به مصاحبت نایل نیامده‌اند و جاهلیت را نیز درک کرده باشند. عرب می‌گوید: ناقة مخضرمة، یعنی شتری که دم او قطع شده باشد.»
[۱] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایة، ص۳۴۱.    
[۲] فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۴، ص۳۲۹.    
بدین جهت، مخضرم از صحابه جداست.
نجاشی پادشاه حبشه، سوید بن عطیه صاحب علی (علیه‌السّلام)، ربیعة بن زراره، ابومسلم خولانی و احنف بن قیس از این گروهند؛ بنا بر این، مخضرمین کسانی‌اند، که اسلام و جاهلیت را درک کرده، و صحابه را نیز دریافته؛ ولی پیامبر را ملاقات نکرده باشند.

اصطلاح مخضرم بر شعرا نیز اطلاق می‌شود و شاعری که اسلام و جاهلیت را درک کرده باشد، نیز مخضرم نامیده می‌شود.

۲.۱ - اقسام شعرا

علمای ادب شعرا را به چند طبقه تقسیم کرده‌اند:
۱ـ شعرای جاهلی که اسلام را درک نکرده و قبل از آن در زمان جاهلیت مرده‌اند.
۲ـ آنان که اسلام را درک کرده‌اند؛ مثل لبید و حسان که به اینان شعرای مخضرمین گفته می‌شود.
۳ـ شعرای متقدمین؛ مثل جریر و فرزدق که در صدر اسلام بوده‌اند.
۳ـ مولدون یا محدثون؛ مثل ابونواس که پس از جریر و فرزدق آمده‌اند.
[۳] سیوطی، جلال الدین، المزهر، ج۲، ص۴۱۱.    
[۴] سیوطی، جلال الدین، شرح شواهد مغنی، ج۱، ص۳.    


اصطلاحات حدیثی؛ اصطلاحات برون‌حدیثی؛ اصطلاحات درون‌حدیثی.

۱. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایة، ص۳۴۱.    
۲. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۴، ص۳۲۹.    
۳. ↑ سیوطی، جلال الدین، المزهر، ج۲، ص۴۱۱.    
۴. ↑ سیوطی، جلال الدین، شرح شواهد مغنی، ج۱، ص۳.    


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اصطلاحات برون‌حدیثی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۳۱.    

رده‌های این صفحه : اصطلاحات اسلامی
جعبه ابزار