محمود بهبهانی کرمانشاهی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آقا محمود بهبهانی کرمانشاهی در کرمانشاه متولد شد. وی شاگرد
صاحب ریاض و
شیخ جعفر کاشف الغطاء می‌باشد.
فاضل متقی جناب آقا محمود بن محمد علی بهبهانی کرمانشاهی وی در شهر
کرمانشاه دیده به جهان گشود؛ تحصیلات نخست خود را در محضر والد بزرگوارش آقا محمد علی و دو برادر نامدارش آقا محمد اسماعیل و آقا احمد شروع کرد. سپس از محضر آقا سید علی (
صاحب ریاض) و
شیخ جعفر کاشف الغطاء استفاده کرد و پس از طی مدارج علمی و مراتب
زهد و
تقوا، در شهر نهاوند رحل اقامت افکند، علمای نهاوند که او را در علوم معقول و منقول یگانه یافتند در احترامش می‌کوشیدند و وی را بر خود مقدم می‌داشتند.
در سال ۱۲۴۵ بین حاکم
بروجرد و حاکم نهاوند نزاعی رخ می‌دهد که منجر به
قتل عده‌ای از جمله یکی از شخصیت‌های محترم نهاوند می‌گردد، ایشان به عنوان اعتراض به حاکم نهاوند، شبانه این شهر را به قصد
قم ترک می‌کند و پس از چند روز از آنجا به
تهران رفته در مدرسه‌ای، که برای او بنا می‌کنند و امروز نیز به نام او معروف است، مشغول درس و بحث شده به مقام والایی نایل می‌گردد.
متاسفانه بعضی از شرح حال نگاران وی را، چون عالمی با ذوق بوده و میلی به مشرب
عرفان داشته و احیانا به خاطر مصالحی با
صوفیه مماشاتی داشته است، از بزرگان عرفای صوفی مشرب، قلمداد کرده‌اند ولی واقعیت آن است که ایشان از تمام طبقات صوفیه بیزار بوده و همان عنادی را که پدرش با این فرقه داشته، ایشان نیز داشته، و در رد صوفیه کتابی به نام
تنبیه الغافلین تالیف کرده است. در این کتاب، ضمن نقض مرام صوفیه و قدح رؤسای آنها و دراویش پیرو ایشان، اشعاری نیز سروده است که شاهد تنفر وی از تفکر صوفیگری است.
وفات مرحوم
شیخ عباس قمی در
الفوائد الرضویة از موائد شهرستانی نقل می‌کند که رحلت آقا محمود در سال ۱۲۶۹ بوده و قبرش در
کربلای معلا در رواق پایین روضۀ مبارکه، نزدیک قبر جدش
وحید بهبهانی است. برخی هم وفات او را در سال ۱۲۷۱ دانسته‌اند.
وی تالیفات فراوانی دارد که بسیاری از آنها به صورت خطی و بعضا با خط خود مؤلف در کتابخانۀ مرحوم آیة الله
نجفی مرعشی قدس سره موجود است و در فهرست این کتابخانه ذکر شده است؛ این آثار عبارتند از: ۱-
اجوبة المسائل الثلاث ۲-
ارشاد السالک فی شرح دلیل الناسک ۳- اصول الفقه ۴-
تنبیه الغافلین و ایقاظ الراقدین ۵-
الجنة الواقیة ۶-
شرح الارجوزة الفقهیة ۷- شرح
مفاتیح الشرائع ۸-
عکوس الشموس ۹- الغناء ۱۰-
مفاتیح النجاة فی شرح دعاء السمات ۱۱- المنتخب من
الصواعق المحرقة ۱۲-
مهیج الاشواق ۱۳-
النخبة الوجیزة ۱۴-
هدایة الطالبین و ارشاد الراغبین جناب استاد آقای دوانی تالیفات آقا محمود را در کتاب ارزندۀ وحید بهبهانی چنین برشمرده است: ۱- شرح
دعای سمات، فارسی است و بسیار منقح نوشته ۲- معجون الهی یا مهیج الاشواق، سیاقا فارسی است ۳- تحقۀ ناصری، که به نام ناصر الدین شاه نوشته است ۴- تنبیه الغافلین در رد صوفیه ۵- ایقاظ الراقدین، عربی، در آن کتاب از تنبیه الغافلین در رد صوفیه نیز نقل می‌کند ۶- رساله‌ای در اصول فقه ۷- رساله‌ای در فقه، خمس، زکات، حج ۸- الجنة الواقیة ۹- رساله‌ای در صلات ۱۰- رساله‌ای در احوال رجال ۱۱- کشف الحجب
رسالة فی الغناء (للبهبهانی)
نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
