محمد یوسف آرام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیت الله شیخ محمد یوسف آرام معروف به حائری شاهرودی، و فرزند شیخ زین العابدین فرزند ملا شریف از علمای معاصر است. سال ۱۳۱۳ ه ق در روستای خانخورد، از توابع بخش بیارجمند شهرستان
شاهرود به
دنیا آمد.
در کودکی
پدر و
مادر خود را از دست داد و تحت سرپرستی خواهران خود تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش خواند و همراه برادرش شیخ ابوالقاسم خاتمی به منظور تحصیل
علوم دینی پیاده به
مشهد آمد و در مدرسه نواب سکونت یافت.
ادبیات را نزد
میرزا عبدالجواد نیشابوری و
فلسفه را خدمت ملا عباسعلی پدر حاجی فاضل سرکشیک، و علامه
شیخ اسدالله یزدی و
ادیب بجنوردی آموخت و سطوح خارج را در درس شیخ حسن برسی و میرزا محمد آقا زاده و حاج آقا حسین قمی شرکت نمود و برای تکمیل تحصیلات به عتبات رفت و در
نجف، مدرسه قوام حجره گرفت و به حلقه درس آیات
نائینی،
کمپانی،
عراقی و
سید ابوالحسن اصفهانی پیوست و خود نیز به تدریس سطوح عالیه مبادرت ورزید و پس از چهار سال تحصیل در نجف از اساتید خود کمپانی و اصفهانی
اجازه اجتهاد دریافت نمود. مرحوم آیت‌الله آرام حدود ۳۵ سال در
کربلا بود. او تا ارتحال
آیت‌الله قمی در سال ۱۳۶۶ ه ق کربلا را ترک نگفت و به تدریس و اقامه
نماز جماعت در
مسجد «عطارها» که مسجد جامع این شهر بود، ادامه داد. تا این که آیت‌الله
میرزا مهدی شیرازی بار دیگر به حوزه کربلا رونق داد.
پس از فوت مرحوم شیرازی در سال ۱۳۸۰ ه ق مرحوم حائری به درخواست شاگردان خود رساله‌ای به زبان فارس و عربی به نام «
زبدة المسائل» نوشت و نشر داد.
با توجه به رفتار نامناسب
رژیم بعث با ایرانیان مقیم
عراق، ایشان به
ایران آمد و پس از چند ماه توقف در
قم به مشهد هجرت نمود و به دعوت آیت‌الله العظمی
سید محمد هادی میلانی در مشهد مقیم شد و در
مسجد گوهرشاد نماز جماعت اقامه می‌نمود و به تدریس دوره خارج
فقه و
اصول می‌پرداخت.
وی از تظاهر احتراز داشت، به پیشوایان
دین عشق می‌ورزید و همه روزه
زیارت عاشورا می‌خواند و با قدرت‌های سلطه‌گر سر ناسازگاری داشت و با نفوذ بیگانگان مبارزه می‌کرد. در نهضت ۱۵ خرداد به حمایت از
امام خمینی (قدس سره) برخاست و در مدرسه سلیمیه
کربلا مجلس ختم و سخنرانی به مناسبت فاجعه
مدرسه فیضیه قم تشکیل داد.
منتخب المسائل، حاشیه
عروة،
زبدة المسائل،
زبدة المناسک، حاشیه علی
الوجیزه، شرح
کفایة، حاشیه بر وجیزه و تقریرات درسهای نائینی، کمپانی و حاج آقا حسین قمی از آثار چاپ شده و خطی اوست. مهمترین اثر ایشان کتاب
مدارک العروه است که بالغ بر بیست مجلد می‌باشد و ۱۲ مجلد آن به طور منظم تنظیم و تحریر شده است. او مانند مراجع گذشته علاوه بر حاشیه عروة الوثقی رساله عملیه مستقلی هم به نام
زبدة المسائل عربی و فارسی و رساله «
المسائل الفقهیة» و
مناسک حج دارد که به طبع رسیده است.
آخرین سال‌های زندگی به دلیل پا درد خانه نشین شد و شب
اربعین حسینی سال ۱۳۹۴ ه ق به سرای جاودان شتافت و در رواق دارالسیاده حرم دفن شد.
نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
