محمد و غزوه تبوک (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند آیاتی از قرآن را در باره پیامبر و مشارکت کنندگان در غزوه تبوک اختصتص داده که بیان می کنیم.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، به همراه مجاهدان از
غزوه تبوک به سلامت باز خواهد گشت.
فان رجعک الله الی طـآئفة منهم فاستـذنوک للخروج فقل لن تخرجوا معی ابدا ولن تقـتلوا معی عدوا انکم رضیتم بالقعود اول مرة فاقعدوا مع الخــلفین.
هر گاه خداوند تو را بسوی گروهی از آنان بازگرداند، و از تو
اجازه خروج (بسوی میدان جهاد) بخواهند، بگو: «هیچ گاه با من خارج نخواهید شد! و هرگز همراه من، با دشمنی نخواهید جنگید! شما نخستین بار به کناره گیری راضی شدید، اکنون نیز با متخلفان بمانید! »
یعتذرون الیکم اذا رجعتم الیهم قل لاتعتذروا لن نؤمن لکم قد نبانا الله من اخبارکم... • سیحلفون بالله لکم اذا انقلبتم الیهم لتعرضوا عنهم فاعرضوا عنهم..
چون شما به نزدشان بازگردید، می‌آیند و
عذر می‌آورند. بگو:
عذر میاورید گفتارتان را باور نداریم که خدا ما را از اخبار شما آگاه کرده است. • چون به نزدشان باز گردید، برایتان سوگند می‌خورند تا از خطایشان درگذرید. از ایشان
اعراض کنید که مردمی پلیدند و به خاطر اعمالشان جای در
جهنم دارند.
این آیات پیشگویی ضمنی است که پیامبر و همراهانش از این جنگ به سلامت باز خواهندگشت سپس متخلفان در مقام
عذر تراشی بر می‌آیند.
پاداش محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و مؤمنان شرکت کننده در غزوه تبوک باغها و نهرهای روان و زندگی جاویدان خواهد بود.
لـکن الرسول والذین ءامنوا معه جـهدوا بامولهم وانفسهم واولـئک لهم الخیرت واولـئک هم المفلحون• اعد الله لهم جنت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها ذلک الفوز العظیم.
ولی پیامبر و کسانی که با او
ایمان آورده‌اند با مال و جان خود در راه خدا جهاد کردند. نیکیها از آن آنهاست و آنهایند که رستگارانند. • خدا برایشان بهشتهایی که جویها در آن روان است و در آنجا جاویدانند، آماده کرده است. این است رستگاری بزرگ
کلمه" الخیرات" به اصطلاح"
صیغه جمع توام با الف و لام" است، و عمومیت از آن استفاده می‌شود، تعبیر جامعی است که هر گونه موفقیت و پیروزی و موهبت و خیری را اعم از مادی و معنوی شامل می‌گردد.
تعبیرات این دو جمله طبق قواعدی که در علم" معانی بیان" آمده است همگی دلیل بر انحصار است، یعنی تعبیرات فوق نشان می‌دهد که رستگاران تنها این گروهند و همچنین کسانی که استحقاق هر گونه
خیر و سعادتی را دارند تنها این دسته‌اند، همانها که با تمام وجود و امکاناتشان
جهاد می‌کنند.
از این آیه به خوبی استفاده می‌شود که اگر"
ایمان" و" جهاد" توام گردد هر گونه خیر و برکتی را با خود همراه خواهد داشت، و جز در سایه این دو، نه راهی به سوی فلاح و رستگاری است، و نه نصیبی از خیرات و برکات مادی و معنوی.
این نکته نیز شایان توجه است که از مقابله صفات این دو گروه با هم چنین استفاده می‌شود که منافقان به خاطر فقدان ایمان، و آلودگی فوق العاده به گناه، افرادی نادان و بی خبرند، و به همین جهت از" علو
همت" که زائیده فهم و شعور و آگاهی است محرومند، آنها راضیند که با بیماران و کودکان بمانند ولی از شرکت در میدان جهاد با آن همه افتخاراتش ابا دارند.
اما در مقابل، افراد با ایمان آن چنان روشن بینی و فهم و درک و علو همت دارند که تنها راه پیروزی بر مشکلات را جهاد، آنهم با تمام امکاناتشان، یافته‌اند.
این همان درس بزرگی است که قرآن در بسیاری از آیاتش به ما داده و باز هم از آن غافلیم!
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «محمد و غزوه تبوک (قرآن)»
