محمد و تلاوت قرآن (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از تلاوت‌کنندگان قرآن که در
آیات قرآن به آنان اشاره شده، «حضرت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله» است.
تلاوت قرآن از سوى
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله مورد گواهى خداوند:
«... وما تَتلوا مِنهُ مِن قُرءانٍ ... الّا كُنّا عَلَيكُم شُهودًا ...؛
... و هيچ قسمتى از قرآن را از جانب خداوند، تلاوت نمى‌كنى، ... مگر اين‌كه ما گواه بر شما هستيم....»
تلاوت قرآن از سوى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله همراه با تأنّى و
آرامش:
«وقُرءانًا فَرَقنهُ لِتَقرَاهُ عَلَى النّاسِ عَلى مُكثٍ ...؛
و قرآنى بر تو نازل كرديم كه آيات آن را از هم جدا كرديم، تا آن را به تدريج و با آرامش بر مردم بخوانى....»
توانايى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر تلاوت قرآن، در عين
امّی بودن، موضوعى اعجازآميز:
«وما كُنتَ تَتلوا مِن قَبلِهِ مِن كِتبٍ ولا تَخُطُّهُ بِيَمينِكَ اذًا لَارتابَ المُبطِلون؛
تو هرگز پيش از اين هيچ كتابى نمى‌خواندى، و با دست خود چيزى نمى‌نوشتى، مبادا كسانى كه در صدد تكذيب و ابطال سخنان تو هستند،
شک و ترديد كنند.»
ممنوعيّت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از
شتابزدگی در تلاوت قرآن:
«لا تُحَرّك بِهِ لِسانَكَ لِتَعجَلَ بِه • انَّ عَلَينا جَمعَهُ وقُرءانَه؛
هنگام نزول
وحی زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن حركت مده، چرا كه جمع كردن و خواندن آن بر عهده ماست.»
تلاوت آيات نازل شده قرآن از سوى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله پس از دريافت كامل آنها:
«فَاذا قَرَأنهُ فَاتَّبِع قُرءانَه؛
پس هر گاه آن را خوانديم، از خواندن آن پيروى كن.»
تلاوت
بسمله بر
کافران از جانب محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، باعث اعراض آنان:
«... واذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِى القُرءانِ وَحدَهُ ولَّوا عَلى ادبرِهِم نُفورا؛
... و هنگامى كه پروردگارت را در قرآن به يگانگى ياد مى‌كنى، آنها با حال نفرت پشت مى‌كنند و از تو روى بر مى‌گردانند.»
بر اساس حديث منقول از
امام باقر يا
امام صادق علیهماالسلام كه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وقتى بسم اللّه الرّحمن الرّحيم را تلاوت مى‌كردند، كافران دور مى‌شدند.
آسان قرار داده شدن تلاوت قرآن براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. «فَانَّما يَسَّرنهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشّرَ بِهِ المُتَّقينَ وتُنذِرَ بِهِ قَومًا لُدّا؛
و ما فقط قرآن را بر زبان تو آسان ساختيم براى آنكه
پرهیزگاران را بوسيله آن بشارت دهى، و گروه دشمنان سرسخت را با آن
انذار كنى.»
۲. «فَانَّما يَسَّرنهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُم يَتَذَكَّرون؛
به يقين ما آن (قرآن) را بر زبان تو آسان ساختيم، شايد آنان متذكّر شوند.»
تلاوت قرآن از جانب محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله براساس مشيّت الهى:
«قُل لَو شاءَ اللَّهُ ما تَلَوتُهُ عَلَيكُم ...؛
بگو: اگر خدا مى‌خواست، من اين قرآن را بر شما نمى‌خواندم....»
تلاوت قرآن در
نماز شب،
مأموریّت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از طرف خدا:
۱. «يايُّهَا المُزَّمّل • قُمِ الَّيلَ الّا قَليلا • نِصفَهُ اوِ انقُص مِنهُ قَليلا • او زِد عَلَيهِ ورَتّلِ القُرءانَ تَرتيلا؛
اى جامه به خود پيچيده! شب را، جز كمى، به پاخيز. نيمى از شب را، يا كمى از آن كم كن، يا بر نصف آن بيفزا، وقرآن را با تامّل و دقت بخوان.»
۲. «انَّ رَبَّكَ يَعلَمُ انَّكَ تَقومُ ادنى مِن ثُلُثَىِ الَّيلِ ونِصفَهُ وثُلُثَهُ ... فَاقرَءوا ما تَيَسَّرَ مِنَ القُرءانِ ... فَاقرَءوا ما تَيَسَّرَ مِنهُ ...؛
پروردگارت مى‌داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزديک دو ثلث از شب يا نصف يا ثلث آن را به پا مى‌خيزيد؛ ... اكنون آنچه براى شما ميسّر است قرآن بخوانيد. ... پس آنچه براى شما ممكن است از آن تلاوت كنيد....»
قرار گرفتن حجاب نامرئى ميان محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله و منكران
قیامت، هنگام تلاوت قرآن از سوى وى:
«واذا قَرَأتَ القُرءانَ جَعَلنا بَينَكَ وبَينَ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالأخِرَةِ حِجابًا مَستورا؛
و هنگامى كه قرآن مى‌خوانى، ميان تو و آنها كه به آخرت
ایمان نمى‌آورند، حجاب ناپيدايى قرار مى‌دهيم.»
مطابق شأن نزول، حضرت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله چون با تلاوت قرآن، مورد اذيّت و آزار قرار مى‌گرفت، خداوند ميان او و دشمنان، حجاب نامرئى قرار داد.
دستور تلاوت قرآن به محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب خداوند:
۱. «واتلُ ما اوحِىَ الَيكَ مِن كِتابِ رَبّكَ لا مُبَدّلَ لِكَلِمتِهِ ولَن تَجِدَ مِن دونِهِ مُلتَحَدا؛
آنچه را از كتاب پروردگارت به تو وحى شده تلاوت كن؛ هيچ چيز سخنان او را دگرگون نمى‌سازد؛ و هرگز پناهگاهى جز او نمى‌يابى.»
۲. «اتلُ ما اوحِىَ الَيكَ مِنَ الكِتبِ ...؛
آنچه را از
کتاب آسمانی به تو وحى شده تلاوت كن....»
۳. «انَّما امِرتُ ان اعبُدَ رَبَّ هذِهِ البَلدَةِ الَّذى حَرَّمَها ولَهُ كُلُّ شَى‌ءٍ وامِرتُ ان اكونَ مِنَ المُسلِمين • وان اتلُوا القُرءانَ فَمَنِ اهتَدى فَانَّما يَهتَدى لِنَفسِهِ ومَن ضَلَّ فَقُل انَّما انا مِنَ المُنذِرين؛
بگو: من مأمورم كه پروردگار اين شهر مقدّس
مکّه را
عبادت كنم، همان كسى كه اين شهر را حرمت بخشيده؛ در حالى كه همه چيز از آن اوست؛ و من مأمورم كه از
مسلمانان باشم؛ و مأمورم قرآن را براى همگان تلاوت كنم، هركس
هدایت شود به سود خود هدايت شده؛ و هر كس گمراه گردد بگو: من فقط از بيم‌دهندگانم!»
۴. «اتلُ ما اوحِىَ الَيكَ مِنَ الكِتبِ ...؛
آنچه را از كتاب آسمانى به تو وحى شده تلاوت كن....»
۵. «اقرَأ بِاسمِ رَبّكَ الَّذى خَلَق • اقرَأ ورَبُّكَ الاكرَم؛
بخوان به نام پروردگارت كه جهان را آفريد، ... بخوان كه پروردگارت از همه والاتر است.»
تلاوت قرآن از جانب پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، سبب پراكنده شدن
مشرکان از اطراف او:
«وجَعَلنا عَلى قُلوبِهِم اكِنَّةً ان يَفقَهوهُ وفِى ءاذانِهِم وَقرًا واذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِى القُرءانِ وَحدَهُ ولَّوا عَلى ادبرِهِم نُفورا؛
و بر دلهايشان به سبب بى ايمانى و لجاجت پوشش‌هايى مى‌نهيم، تا آن را نفهمند؛ و در گوش‌هايشان سنگينى قرار مى‌دهيم. و هنگامى كه پروردگارت را در قرآن به يگانگى ياد مى‌كنى، آنها با حال نفرت پشت مى‌كنند و از توروى بر مى‌گردانند.»
جنجال و جوّسازى كفّار، هنگام تلاوت قرآن از سوى محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
«وقالَ الَّذينَ كَفَروا لا تَسمَعوا لِهذا القُرءانِ والغَوا فيهِ لَعَلَّكُم تَغلِبون؛
كافران گفتند: به اين قرآن گوش فرا ندهيد؛ و به هنگام تلاوت آن جنجال كنيد، شايد پيروز شويد.»
تلاوت قرآن برای امیین (قرآن)،
تلاوت قرآن برای اولواالالباب (قرآن)،
تلاوت قرآن برای اهل کتاب (قرآن)،
تلاوت قرآن برای اهل مکه (قرآن)،
تلاوت قرآن برای بنی‌اسرائیل (قرآن)،
تلاوت قرآن برای جنیان (قرآن)،
تلاوت قرآن برای عرب (قرآن)،
تلاوت قرآن برای کافران (قرآن)،
تلاوت قرآن برای مردم (قرآن)،
تلاوت قرآن برای مشرکان (قرآن)،
تلاوت قرآن برای مؤمنان (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۵۱۲، برگرفته از مقاله «تلاوت‌کنندگان قرآن (محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله)».
