حافظ فخر الدین ابی عبدالله محمد بن یوسف بن محمد گنجی الشافعی از عالمان بزرگ شافعی در اوائل قرن هفتم هجری است که نویسندگان معاجم از او با عناوینی چون محدث مفید، امام حافظ، ثقهعدل ، دین، حافظ قرآن و سنت و... یاد کرده‌اند. وی به خاطر اظهار علاقه‌ای که به امیرالمومنینعلی بن ابی طالب از خود نشان داد مورد کینه و خشم و ذم و قدح گروهی اندک قرار گرفت و برخی چون ابن تغری بردی و ابن کثیر وی را علی رغم جوانمردی و امانتداری در نقل روایات و احادیث و احتیاط در نقل آنها، رافضی خبیث خواندند. سرانجام گنجی تحت فشار این گروه از موصل اخراج گردید و برای فراگرفتن حدیث رهسپار دمشق شد و در سال ۶۵۸ ه- ق. در مسجد جامع دمشق به قتل رسید.
حافظ گنجی برای استماع حدیث به شهرهای مختلف سفر کرد و از مشایخ فراوانی استماع حدیث نمود که ذیلا به برخی از آنها اشاره می‌گردد: ابو طالب بن محمد بن علی القبیطی الجوهری. ابراهیم- ابو اسحاق- حاجب الحجاب عثمان بن یوسف بن ایوب الکاشغری. ابراهیم- ابو اسحاق- بن یوسف بن برکة الکتبی. بشیر- نجم الدین ابو النعمان- بن حامد بن سلیمان بن یوسف بن سلیمان بن عبدالله التبریزی الجعفری الزینبی الشافعی. جعفر- ابوالفضل- بن علی بن ابی البرکات الهمدانی الاسکندری المالکی. صدقة بن الحسین بن محمد بن علی بن الوزیر. صقر بن یحیی بن صقر الشافعی. عبدالله بن عمر اللیثی. عثمان- ابو عمرو- بن عبد الرحمان بن عثمان بن موسی الکردی الموصلی، معروف به ابن الصلاح. فاطمة بنت عبدالله زاهد. محمد بن اسماعیل المقدسی خطیب. محمد بن سعید بن الموفق معروف به ابن خازن نیشابوری. محمد بن عبد الکریم الحافظ. و......
