محمد بن زکریا غلّابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالله محمد بن زکریا غلابی (م
۲۹۸ق)، از مورخان، سیره‌نویسان و علمای برجسته
شیعه قرن سوم هجری قمری در
بصره بود.
ابوعبدالله محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری بغدادی ضبّی، اهل بصره
و از موالیان
بنی غلاب بود
و از
عبدالله بن رجاء غدانی،
بکار بن محمد،
ابوولید طیالسی،
ابوزید انصاری و
ابن عایشه روایت کرده و
هلال بن محمد،
فهید بن ابراهیم بن فهد و
ابوالقاسم طبرانی از او روایت کرده‌اند.
رجال‌نویسان شیعه وی را از علمای برجسته امامیه در بصره خوانده و او را آشنا به تاریخ و سیره دانسته‌اند.
از رجالیون
اهل‌سنت،
صفدی و
دارقطنی، وی را ضعیف و جاعل حدیث خوانده‌اند
و
ابن حبان می‌نویسد: اگر از ثقات روایت کند قابل قبول است.
وی بنا به قول برخی از رجالیون، به سال ۲۹۸ق در بصره از دنیا رفت،
هر چند سال‌های بعد از
۲۸۰ق و
۲۹۰ق نیز ذکر شده است.
آثار او عبارت‌اند از: مقتل امیرالمؤمنین، مقتل الحسین بن علی (علیهماالسلام)، اخبار فاطمه (علیهاالسّلام)، و منشاها و مولدها الوافدین النهر الاجواد دو کتاب کوچک و بزرگ با نام الصفین دو کتاب کوچک و بزرگ با نام الجمل الجبل اخبار زید (علیه‌السّلام)
التوابین عین الوردة الحرّه المبخلین
البخلاء و الحدیث.
از آثار وی برمی‌آید که او در حوزه تاریخ اسلامی، به ویژه رویدادها و وقایع صدر اسلام تبحر داشته است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۲۳، برگرفته از مقاله «محمد غلابی».
