• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن زکریا غلّابی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوعبدالله محمد بن زکریا غلابی۲۹۸ق)، از مورخان، سیره‌نویسان و علمای برجسته شیعه قرن سوم هجری قمری در بصره بود.



ابوعبدالله محمد بن زکریا بن دینار غلابی بصری بغدادی ضبّی، اهل بصره و از موالیان بنی غلاب بود و از عبدالله بن رجاء غدانی، بکار بن محمد، ابوولید طیالسی، ابوزید انصاری و ابن عایشه روایت کرده و هلال بن محمد، فهید بن ابراهیم بن فهد و ابوالقاسم طبرانی از او روایت کرده‌اند. رجال‌نویسان شیعه وی را از علمای برجسته امامیه در بصره خوانده و او را آشنا به تاریخ و سیره دانسته‌اند. از رجالیون اهل‌سنت، صفدی و دارقطنی، وی را ضعیف و جاعل حدیث خوانده‌اند و ابن حبان می‌نویسد: اگر از ثقات روایت کند قابل قبول است.


وی بنا به قول برخی از رجالیون، به سال ۲۹۸ق در بصره از دنیا رفت، هر چند سال‌های بعد از ۲۸۰ق و ۲۹۰ق نیز ذکر شده است.


آثار او عبارت‌اند از: مقتل امیرالمؤمنین، مقتل الحسین بن علی (علیهماالسلام)، اخبار فاطمه (علیهاالسّلام)، و منشاها و مولدها الوافدین النهر الاجواد دو کتاب کوچک و بزرگ با نام الصفین دو کتاب کوچک و بزرگ با نام الجمل الجبل اخبار زید (علیه‌السّلام) التوابین عین الوردة الحرّه المبخلین البخلاء و الحدیث. از آثار وی برمی‌آید که او در حوزه تاریخ اسلامی، به ویژه رویدادها و وقایع صدر اسلام تبحر داشته است.


۱. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۱۵۴.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۳۰.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۲۵۹.    
۴. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۶.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۶۳.    
۶. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۱۵۴.    
۷. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۷.    
۸. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۵، ص۱۶۹.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۵۳۴.    
۱۰. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۷.    
۱۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۳۸.    
۱۲. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۵۱.    
۱۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۶۲.    
۱۴. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۰، ص۹۵.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۵۵۰.    
۱۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۲۳.    
۱۷. وکیع ضبی، محمد بن خلف، اخبار القضاة، ج۲، ص۳۵.    
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۶.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۱۵۸.    
۲۰. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۸۰.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۲۳، برگرفته از مقاله «محمد غلابی».






جعبه ابزار