• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محتوای سوره انشقاق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سوره انشقاق
[۱] انشقاق/سوره۸۴، آیه۱.    
نام هشتاد و چهارمین سوره قرآن کریم می باشد.


این سوره به اتفاق، مکی
[۲] البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۸۱.
[۳] مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۵.
[۴] التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
و در ترتیب نزول ، هشتاد و سومین سوره قرآن است
[۵] التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
[۶] تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
که پس از سوره انفطار و قبل از سوره روم نازل شده
[۷] بصائر ذوی التمییز، ج۱، ص۹۹.    
[۸] التمهید، ج۱، ص۱۳۷ - ۱۴۰.
[۹] التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
و به این ترتیب، از آخرین سوره های فرود آمده در مکّه است. نظم سوره و پیوستگی آیات آن دلیل بر نزول یکپارچه آن است.
[۱۰] التفسیر الحدیث، ج۵، ص۴۲۳.    


سوره انشقاق دارای ۲۵ آیه ، ۱۰۸ کلمه
[۱۱] المعجم الاحصائی، ج۱، ص۳۰۴.
و ۴۳۰ حرف
[۱۲] روض الجنان، ج۲۰، ص۱۹۴.
[۱۳] تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
است
[۱۴] غرائب القرآن، ج۶، ص۴۶۸.    
[۱۵] المیزان، ج۲۰، ص۲۴۰.    
[۱۶] المعجم الاحصائی، ج۱، ص۳۰۹.
برخی با ادغام آیات ۷ - ۸ آن را ۲۴ آیه
[۱۷] الاتقان، ج۱، ص۱۵۰.
[۱۸] تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
[۱۹] تاریخ قرآن، حجتی، ص۱۴۸.
و بعضی افزون بر آن با یکی دانستن آیات ۱۰ و ۱۱ آن را ۲۳ آیه
[۲۰] الصافی، ج۵، ص۳۰۴.    
[۲۱] روض الجنان، ج۲۰، ص۱۹۴.
دانسته اند.

نام مشهور سوره ، انشقاق
[۲۲] التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
[۲۳] الموسوعة القرآنیه، ج۱۱، ص۱۵۳.    
است و بعضی آن را «انشقت» خوانده اند که از آیه نخست آن گرفته شده است.

آیه ۲۱ انشقاق
[۲۴] انشقاق/سوره۸۴، آیه۲۱.    
یکی از موارد ده گانه سجده مستحب نزد دانشمندان شیعه
[۲۵] الموسوعة القرآنیه، ج۱۱، ص۲۰۵.
[۲۶] تفسیر جامع آیات الاحکام، ج۳، ص۱۲۵.
و از موارد چهارده گانه سجده واجب نزد بیشتر علمای اهل سنت است.
[۲۷] احکام القرآن، ج۴، ص۱۹۱۱.


۱. آیات ۱ - ۵ با بیان حوادث هولناک پایان این جهان، به برپایی روز قیامت اشاره دارد.
۲. در آیه ۶ می فرماید: برای انسان سیری است به سوی پروردگارش و او در این مسیر تا آنجا پیش می رود که پروردگارش را ملاقات کند.
۳. در آیات ۷ - ۱۲ ملاک پاداش در روز رستاخیز را نامه عمل می داند که براساس آن به حساب انسان ها رسیدگی می شود.
۴. در آیات ۱۳ - ۱۵ خوشحالی از کفر و گناه و نیز گمان به عدم معاد و بازگشت پس از مرگ را دو علّت برای عذاب بدکاران می شمارد و احاطه همه جانبه ربّ العزّه به تمامی رفتارها و پندارهای انسان را یادآور می شود.
۵. در آیات ۱۶ - ۱۹ با ۴ سوگند ، به مراحل سیر انسان در دنیا و آخرت و انتقالش از حالی به حال دیگر اشاره می کند.
۶. آیات پایانی سوره، ابراز شگفتی از ایمان نیاوردن کافران و آگاهی پروردگار از آنچه ایشان در دل پنهان کرده اند و بیان فرجام بدکاران و نیکوکاران را دربردارد.
[۲۸] اهداف کل سورة و مقاصدها فی القرآن، ج۴، ص۹۶.
[۲۹] المیزان، ج۲۰، ص۲۴۱.    


در فضیلت تلاوت این سوره، از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است: کسی که همواره در نمازهای واجب و مستحب سوره های انفطار و انشقاق را بخواند، خداوند بین او و حاجتش فاصله نمی افکند و مانعی میان او و خدا نخواهد بود و پیوسته خداوند به او می نگرد تا از حساب مردم فارغ شود.
[۳۰] ثواب الاعمال، ص۲۶۰.
[۳۱] مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۷۹.

در حدیثی دیگر از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) آمده است: هرکس همواره این سوره را بخواند خداوند او را از دریافت نامه عمل از پشت سر در امان می دارد.
[۳۲] مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۵.
[۳۳] بصائر ذوی التمییز، ج۱، ص۵۰۹.    


الاتقان فی علوم القرآن؛ احکام القرآن، ابن عربی؛ اهداف کل سورة و مقاصدها فی القرآن؛ البرهان فی علوم القرآن؛ بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز؛ پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، حجتی؛ تاریخ قرآن، رامیار؛ تفسیر التحریر و التنویر؛ تفسیر جامع آیات الاحکام؛ التفسیر الحدیث؛ تفسیر الصافی؛ تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان؛ التمهید فی علوم القرآن؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال؛ روض الجنان و روح الجنان؛ المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم؛ الموسوعة القرآنیة خصائص السور؛ المیزان فی تفسیرالقرآن؛ نظم الدرر فی تناسب الآیات والسور، بقاعی.

۱. ↑ انشقاق/سوره۸۴، آیه۱.    
۲. ↑ البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۸۱.
۳. ↑ مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۵.
۴. ↑ التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
۵. ↑ التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
۶. ↑ تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
۷. ↑ بصائر ذوی التمییز، ج۱، ص۹۹.    
۸. ↑ التمهید، ج۱، ص۱۳۷ - ۱۴۰.
۹. ↑ التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
۱۰. ↑ التفسیر الحدیث، ج۵، ص۴۲۳.    
۱۱. ↑ المعجم الاحصائی، ج۱، ص۳۰۴.
۱۲. ↑ روض الجنان، ج۲۰، ص۱۹۴.
۱۳. ↑ تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
۱۴. ↑ غرائب القرآن، ج۶، ص۴۶۸.    
۱۵. ↑ المیزان، ج۲۰، ص۲۴۰.    
۱۶. ↑ المعجم الاحصائی، ج۱، ص۳۰۹.
۱۷. ↑ الاتقان، ج۱، ص۱۵۰.
۱۸. ↑ تاریخ قرآن، رامیار، ص۵۸۹.
۱۹. ↑ تاریخ قرآن، حجتی، ص۱۴۸.
۲۰. ↑ الصافی، ج۵، ص۳۰۴.    
۲۱. ↑ روض الجنان، ج۲۰، ص۱۹۴.
۲۲. ↑ التحریر والتنویر، ج۳۰، ص۲۱۷.    
۲۳. ↑ الموسوعة القرآنیه، ج۱۱، ص۱۵۳.    
۲۴. ↑ انشقاق/سوره۸۴، آیه۲۱.    
۲۵. ↑ الموسوعة القرآنیه، ج۱۱، ص۲۰۵.
۲۶. ↑ تفسیر جامع آیات الاحکام، ج۳، ص۱۲۵.
۲۷. ↑ احکام القرآن، ج۴، ص۱۹۱۱.
۲۸. ↑ اهداف کل سورة و مقاصدها فی القرآن، ج۴، ص۹۶.
۲۹. ↑ المیزان، ج۲۰، ص۲۴۱.    
۳۰. ↑ ثواب الاعمال، ص۲۶۰.
۳۱. ↑ مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۷۹.
۳۲. ↑ مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۵.
۳۳. ↑ بصائر ذوی التمییز، ج۱، ص۵۰۹.    

دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «سوره انشقاق».    




جعبه ابزار