محاضرة الأبرار و مسامرة الأخیار فی الأدبیات و النوادر و الأخبار (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

«محاضرة الابرار و مسامرة الاخیار فی الادبیات و النوادر و الاخبار»، اثر محی الدین محمد بن علی بن محمد بن احمد، کتابی است در موضوعات مختلف و متنوعی همچون نسب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و انبیا علیه‌السّلام ، تاریخ خلفاء، حکایات و... که به زبان عربی و در نیمه اول قرن هفتم هجری نوشته شده است.

---

کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب بدون باب بندی یا فصل بندی خاصی، ارائه شده است.
در تنظیم مطالب، ترتیب خاصی رعایت نشده است. مؤلف در این کتاب، به ذکر برخی آداب ، مواعظ ، ضرب المثل‌ها، حکایت‌های نادر و کمیاب، اخبار مشهور، سیره اولین از انبیاء علیه‌السّلام و نیز پادشاهان عرب و عجم پرداخته و برخی از مکارم اخلاق ، وقایع شگفت آور، احادیث نبوی ، چگونگی پیدایش عالم و ترتیب آن و آفرینش‌های بدیع را یادآور شده است.

---

در مقدمه محقق، به معرفی مؤلف پرداخته شده و در مقدمه نویسنده، شیوه کار وی، توضیح داده شده است.
نویسنده در ابتدا، به بررسی نسب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و انساب عشره متصل به نسب ایشان پرداخته و سپس، خصوصیات ظاهری و اخلاقی ایشان را بیان نموده است، از جمله: لباس ؛ شمایل و حالات؛ خصایص؛ غزوات ؛ وفات و...
سپس، خلفای پس از ایشان، شامل خلفای راشدین ، بنی امیه و بنی عباس ، به ترتیب نام برده شده و در مورد هریک، توضیح مختصری داده شده است.
در ادامه، مواعظی از برخی بزرگان و مشاهیر، بیان شده است. برخی از این افراد، عبارتند از: ابوبکر ، عثمان ، سهل بن عمر ، حارث بن هشام ، عتبة بن غزوان و...

۲.۱ - بررسی نسب برخی از انبیای الهی

در ادامه، نسب برخی از انبیای الهی علیه‌السّلام مورد بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: هود ، صالح ، ابراهیم ، لوط ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب ، یوسف ، ایوب ، شعیب ، خضر ، موسی ، هارون ، حزقیل ، الیاس ، الیسع ، شمویل ، داود ، سلیمان ، شعیاء ، ارمیا ، دانیال ، عزیر ، یونس ، زکریا ، یحیی ، عیسی ، ذوالکفل و لقمان حکیم علیه‌السّلام .
در پایان نیز، مطالبی پراکنده و کشکول وار در موضوعات مختلفی بیان شده است، از جمله: تاریخ نزول کتاب، تاریخ قتل مختار، معرفی اشخاصی چون ولید بن عبد الملک ، سلیمان بن عبد الملک ، عمر بن عبد العزیز ، یزید بن عبد الملک ، هشام بن عبد الملک ، ولید بن یزید ، یزید بن ولید بن عبد الملک ، مروان بن محمد حمار ، موعظه عبدالله العمری به رشید مکه، تفسیر «من یتوکل علی الله فهو حسبه» و...
در این کتاب، همچنین به حکایاتی خنده دار و جالب برمی خوریم که مؤلف بدون ذکر نام شخص، به جهت رعایت حرمت وی، گرد آورده است.
به گفته خود مؤلف، این کتاب از هجو و طعن افراد پیراسته و در عوض، به ذکر مناقب و محامد اشخاص، آراسته گشته است. به مشاجرات و نزاع‌های بین اصحاب نیز پرداخته نشده است.

---

تحقیق کتاب توسط محمد عبد الکریم النمری صورت گرفته است.
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.

---