محاضرات فی علوم القرآن (للتسخیری)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب محاضرات في علوم القرآن نوشته
محمد علی تسخیری به
زبان عربی پیرامون مسائل
علوم قرآنی نوشته شده است.
مؤلف در این کتاب بعضی از مسائل علوم قرآن همچون: وحی و اعجاز، تاریخ قرآن،
تفسیر علمی قرآن و
محکم و
متشابه را مورد بررسی قرار داده است. وی در باب دوم کتاب پس از تعریف اعجاز، بحث مستشرقین را مطرح نموده و شبهات آنها را پیرامون وحی و اعجاز قرآن مطرح و به آنها پاسخ می‌دهد و در ادامه سیر تاریخی استشراق را توضیح می‌دهند. در بخشی دیگر از کتاب به بررسی تفسیر در عصر
صحابه و
تابعین پرداخته، منابع اطلاعاتی تفسیر در عصر تابعین را ذکر و در انتهاء، تفسیر در عصر صحابه و تابعین را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. روش ارائه مطالب بیشتر به صورت تجزیه و تحلیل بوده و پس از طرح هر موضوع آنها را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.
کتاب دارای یک مقدمه، ۵ باب و سیزده فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است
۱. باب اول:
علوم قرآن شامل سه فصل: نظری اجمالی به
تاریخچه علوم قرآن ،
اسامی قرآن و فضل قرآن.
۲. باب دوم:
وحی و
اعجاز قرآن شامل سه فصل: مستشرقین و شبهات آنها در مباحث اسلامی، علل و اسباب خطای مستشرقین در مباحث اسلامی و شبهات مستشرقین پیرامون وحی و قرآن.
۳. باب سوم: تاریخ قرآن شامل سه فصل اموری که متعلق به قرآن است،
اسباب النزول و مکی و مدنی.
۴. باب چهارم: چگونگی تفسیر علمی قرآن شامل سه فصل عناصر و جهت گیریهای شاذ و نادر در تفسیر، پیرامون مفسر و
تاریخ تفسیر .
۵. باب پنجم: آنچه که مربوط است به
طبیعت قرآن در دو فصل فصل اول:
محکم و
متشابه در قرآن شامل: معنای لغوی و اصطلاحی محکم و متشابه، قرآن شامل محکم و متشابه است، جهت گیریهای اساسی در محکم و متشابه، و حکمت وجود متشابه در قرآن. فصل دوم: قصه‌های قرآنی شامل: تفاوت بین قصه‌های قرآن و غیر قرآن، اهداف قرآن از قصه گویی، تکرار
قصه در قرآن کریم ، و بحثی پیرامون
قصه حضرت موسی .
۱. در باب پنجم. فصل اول: پس از تعریف
محکم و
متشابه ، نظرات اساسی درباره محکم و متشابه را که عبارتند از: دیدگاه
فخر رازی .
راغب اصفهانی .
ابن عباس ،
ابن تیمیه و
علامه طباطبائی را بیان نمود. در ادامه آن
حکمت وجود متشابه در
قرآن را ذکر می‌نماید.
۲. در باب چهارم: فصل اول بطور مفصل پیرامون تفسیر غیر قرآن (تفسیر غیر علمی) سخن گفته و نمونه‌هایی از آن را که برخی افراد به اشتباه تفسیر نموده‌اند، ذکر می‌کند. ۳. در باب سوم. فصل سوم. پس از تعریف سوره‌های
مکی و
مدنی و بیان مشخصات آنها، شبهات پیرامون سوره‌های مکی و مدنی را مطرح و پاسخ آنها را می‌دهد.
۴. در باب دوم. فصل اول. پیرامون اهداف
استعمار در
کشورهای اسلامی و استشراق سخن گفته، و معتقد است که استشراق وسیله‌ای است که استعمار برای اهداف خود به کار گرفته است، در ادامه همین فصل سیر رشد تاریخی استشراق را بیان می‌نماید.
۵. در باب دوم: فصل دوم پیرامون علل و اسباب خطاهای
مستشرقین در مباحث اسلامی و نتایج آن بحث نموده است.
۶. در باب چهارم: فصل دوم: پس از بیان
تفسیر در
عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
تابعین ،
مصادر تفسیر در عصر تابعین را که عبارتند از:
قرآن کریم ،
روایات ماثور از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ،
حدیث بعضی از
صحابه ، مفردات اللغة العربیة و اقوال اهل کتاب، ذکر نموده آنها را توضیح می‌دهد. در ادامه؛ تفسیر در عصر صحابه و تابعین را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.
۷. در باب پنجم، فصل دوم که پیرامون
قصه‌های قرآن است پس از بیان فرق بین قصه‌های قرآن و غیر قرآن، اهداف قرآن از بیان
قصه و علت تکرار بعضی از قصه‌های قرآنی را بیان می‌نماید.
کتاب یک جلد، متن آن
عربی ، دارای ۲۸۲ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱. کاغذ: اعلا ۲. جلد: شومیز ۳. نوبت چاپ اول ۴. ناشر: سازمان مدارس خارج از کشور ۵.
تاریخ انتشار: سال ۱۳۸۲ ۶. دارای فهرست مطالب کتاب (در آخر کتاب) ۷. دارای فهرست اجمالی مطالب در ابتدای کتاب ۸. نام کتاب: محاضرات فی علوم القرآن ۹. نام مؤلف:
محمد علی تسخیری
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
