• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَحارِم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مَحارِم (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
دیگر کاربردها: محارم (ابهام‌زدایی).


مَحارِم (به فتح میم) از مفردات نهج البلاغه به معنای حرام‌ها است. این واژه جمع کلمه‌ی مَحْرَم (بر وزن مقصد) است و کلماتی مانند مُحَرَّم، مُحَرَمّات، حَریم از مشتقات این واژه‌ هستند.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره‌ی تاثیر بعثت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ... از این واژه استفاده نموده است.


مَحارم (به فتح میم) به معنای حرام‌ها آمده است.
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،ج۱، ص۲۶۷.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۷.    

مَحْرَم (بر وزن مقصد) به معنای حرام است.
مُحَرَّم و مُحَرَمّات به معنای حرام هستند.
[۳] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۲۳۰.    

حَریم به معنای هر محلی است که حمایت و حفظ آن لازم است.
[۴] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۶،ص۱۳۵.    
چنان‌که گفته می‌شود: «حریم الرجل» به معنای حمایت نمودن از آن.
[۵] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۲، ص۱۲۵.    


برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْحَرِیمَ - خطبه ۱۵۱ (درباره بعثت پیامبر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص تاثیر بعثت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است:
«وَ النَّاسُ یَسْتَحلُّونَ الْحَرِیمَ، وَ یَسْتَذِلُّونَ الْحَکِیمَ»؛
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه ۱۵۱.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
[۸] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۴۹، خطبه ۱۴۷.    

«و مردم حرام را حلال می‌شمردند و دانشمندان را تحقیر می‌کردند».
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹.    
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۸.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۱.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۳.    
[۱۴] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۷.    
)
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۶۲، خطبه ۱۱۳.    
[۱۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۳۱، حکمت ۲۴۳.    
[۱۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه ۲۲۱.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،ج۱، ص۲۶۷.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۷.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۲۳۰.    
۴. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۶،ص۱۳۵.    
۵. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۲، ص۱۲۵.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه ۱۵۱.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۸. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۴۹، خطبه ۱۴۷.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۵.    
۱۱. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۸.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۱.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۳.    
۱۴. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۷.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۶۲، خطبه ۱۱۳.    
۱۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۳۱، حکمت ۲۴۳.    
۱۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه ۲۲۱.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محارم»، ص۲۶۷-۲۶۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 243 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 113 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 151 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 221 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان فقهی نهج البلاغه
جعبه ابزار