مجموعه تلخیصات ابن رشد از تألیفات جالینوس (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مجموعه تلخیصات ابن رشد از تالیفات جالینوس» مجموعه بیست رساله از آثار
جالینوس است که توسط ابو الولید محمد بن احمد مشهور به
ابن رشد تلخیص شده است.
آثار جالینوس از مهم‌ترین آثار پزشکی مکتب
یونان است که در دوران
تمدن اسلامی مورد توجه اطبای مسلمان قرار گرفته است. بعضی از این آثار به
عربی ترجمه شده و بعضی توسط اطبای
مسلمان شرح و یا تلخیص شده است. از جمله کسانی که به تلخیص آثار جالینوس پرداخته فیلسوف و پزشک معروف
اندلس ابن رشد (۵۹۵ ق یا ۵۹۷ ق- ۵۲۰ ق) است.
از میان بیست رساله کتاب، تلخیص کتاب حمیات در
محرم سال ۵۸۹ ق تمام شده و از تاریخ نگارش بقیه رسائل چیزی گزارش نشده است.
این مجموعه دربر گیرنده رسائل زیر است:
۱. تلخیص اسطقسات؛ ۲. تلخیص سه مقاله از کتاب
مزاج ۳. تلخیص سه مقاله از کتاب
قوای طبیعیه ۴. تلخیص کتاب
الحمیات ۵. تلخیص سه مقاله از کتاب
العلل و الاعراض ۶. تلخیص کتاب
اصناف المزاجات ۷. تلخیص کتاب
زمان النوبه ۸. مقاله
تریاق ۹. مقاله
حفظ الصحه ۱۰ تلخیص کتاب
حیله البرء ۱۱. تلخیص کتاب
النفس (العقل الهیولانی).
کتاب در بردارنده مجموعه‌ای ارزشمند از آراء و اندیشه‌های جالینوس است که به گزارش ابن رشد به دست ما رسیده است.
ابن رشد فیلسوفی آشنا با مبانی مکتب پزشکی و فلسفی یونان است، از این رو گزارش او از مبانی و اندیشه‌های جالینوس گزارش‌هایی قابل توجه و با اهمیتی است.
از سوی دیگر ابن رشد تنها به تلخیص نگاشته‌ها و آثار جالینوس بسنده نکرده است بلکه وی گاه بعضی از مبانی را شرح نموده و بعضی دیگر را مورد نقد و کنکاش علمی قرار داده است. ابن رشد برای تمایز بین کلمات جالینوس و آنچه خود نگاشته از ساختار «قال- قلت» و یا «قال- اقول» استفاده می‌کند.
کتاب توسط استاد حبیب ابوالعراس در
تونس تصحیح و تذییل شده و در ۳۵۲ صفحه منتشر شده است. محقق علاوه بر تصحیح متن، فهرست اعلام، کتاب‌ها و اماکن را نیز تدوین نموده است. پاورقی‌های این اثر بیشتر به اختلاف نسخ اختصاص دارد.
تدوین معجم عربی- یونانی که شامل مصطلحات،
ادویه و مانند آن است نیز بر ارزش کتاب افزوده است.
افست این اثر توسط موسسه مطالعات تاریخ پزشکی،
طب اسلامی و مکمل
دانشگاه علوم پزشکی
ایران در فروردین ماه سال ۱۳۸۸ ش با مقدمه‌ای کوتاه پیرامون جالینوس و رسائل این مجموعه به قلم آقای دکتر محمد مهدی اصفهانی منتشر شده است.
ابن رشد
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
