مجمل حکمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجمل حکمی به
لفظ دارای اجمال به حسب مراد جدّی گویند.
مجمل حکمی، مقابل
مجمل حقیقی بوده و عبارت است از لفظی که در مراد استعمالی مدلول دلالت تصدیقی اولی ظهور دارد، ولی در مراد جدی مدلول دلالت تصدیقی ثانی
ابهام و اجمال دارد، مثل لفظ «عالم» که به وسیله
مخصص منفصل مجملی که بین متباینین مردد است
تخصیص بخورد، مانند: «اکرم کل عالم» که به وسیله «لا تکرم
زیدا العالم» تخصیص خورده است، و
زید در بیرون میان
زید بن بکر و
زید بن خالد، مردد است و همین امر سبب اجمال مخصص و سرایت اجمال آن به
عام می‌شود، ولی این اجمال حکمی است، نه حقیقی، زیرا ظهور عام در عموم منعقد شده است و از این رو مجمل نمی‌باشد، اما مراد جدی متکلم معلوم نیست و به همین دلیل، با آن همانند مجمل رفتار می‌شود.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۰۱، برگرفته از «مجمل حکمی».
