مجمل حکمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجمل حکمی به
لفظ دارای
اجمال به حسب مراد جدّی گویند.
مجمل حکمی، مقابل
مجمل حقیقی بوده و عبارت است از لفظی که در مراد استعمالی مدلول دلالت تصدیقی اولی ظهور دارد، ولی در مراد جدی مدلول دلالت تصدیقی ثانی
ابهام و
اجمال دارد، مثل لفظ «عالم» که به وسیله
مخصص منفصل
مجملی که بین متباینین مردد است
تخصیص بخورد، مانند: «اکرم کل عالم» که به وسیله «لا تکرم زیدا العالم»
تخصیص خورده است، و زید در بیرون میان زید بن بکر و زید بن خالد، مردد است و همین امر سبب
اجمال مخصص و سرایت
اجمال آن به
عام میشود، ولی این
اجمال حکمی است، نه حقیقی، زیرا ظهور عام در عموم منعقد شده است و از این رو
مجمل نمیباشد، اما مراد جدی متکلم معلوم نیست و به همین دلیل، با آن همانند
مجمل رفتار میشود.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۰۱، برگرفته از «مجمل حکمی».