• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مجاز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: مجاز (ابهام‌زدایی).

مَجَاز (به فتح میم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای راه، طریق و اسم مکان برای محل عبور و گذشتن که حضرت علی (علیه‌السلام) در سستی پیروان حق، محل امتحان بودن دنیا نه ماندن، از این واژه استفاده نموده است.



مَجَاز (به فتح میم) به معنای راه، طریق و اسم مکان برای محل عبور و گذشتن، آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره سستی پیروان حق فرموده است: «و لئن امهل الله الظالم فلن یفوت اخذه و هو له بالمرصاد علی مجاز طریقه و بموضع الشجا من مساغ ریقه؛ اگر خدا ظالم را مهلت دهد مؤاخذه‌اش از خدا فوت نمی‌شود، خدا در کمین اوست بر گذرگاه راهش و در محل ماندن استخوان از حلقش.»
امام (علیه‌السلام) در بیانی در خصوص محل امتحان بودن دنیا می‌فرماید: «ایها الناس انّما الدنیا دار مجاز و الاخرة دار قرار؛ ‌ای مردم، جز این نیست که دنیا سرای گذر است و آخرت جای ماندن.»
همچنین در خطبه ۱۳۲ در رابطه با این‌که دنیا جای توشه گرفتن است می‌فرماید: «فَاِنَّ الدُّنْیَا لَمْ تُخْلَقْ لَکُمْ دَارَ مُقَامٍ بَلْ خُلِقَتْ لَکُمْ مَجَازاً لِتَزَوَّدُوا مِنْهَا الْاَعْمَالَ اِلَی دَارِ الْقَرَارِ فَکُونُوا مِنْهَا عَلَی اَوْفَازٍ؛ زيرا دنيا را نيافريده‌اند كه سراى جاويدان شما باشد، بلكه گذرگاهى است و بايد از آن توشه برگيريد، براى سرايى كه در آن قرار خواهيد گرفت. پس براى سفر بشتابيد و مركبان را حاضر آوريد.»

این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۱، خطبه۹۷.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲۰، خطبه۲۰۳.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۰، خطبه۱۳۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مجاز»، ص۲۴۱.    






جعبه ابزار