مثقال (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مثقال: (لا یَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ) «مثقال» از مادّه «
ثِقْل»
در لغت، هم به معنای ثقل و سنگینی آمده، و هم ترازوئی که با آن سنگینی اشیاء را می‌سنجند، و در اینجا به همان معنای اول است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
مثقال:(إِنَّ اللّهَ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ وَ إِن تَكُ حَسَنَةً يُضاعِفْها وَ يُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا) (
خداوند حتّى به اندازه سنگينى ذرّه‌اى
ستم نمى كند؛ و اگر كار نيكى باشد، آن را دو چندان و بيشتر مى‌سازد؛ و از نزد خود، پاداش عظيمى به آنها مى‌دهد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
مثقال به معناى
وزن است، و كلمه
ذره به معناى كوچك‌ترين
مورچه قرمز است، و يا به معناى تك غبارى است كه در هوا معلق است، و به چشم ديده نمى‌شود، (مگر وقتى كه در ستون نورى كه از پنجره به داخل اطاق تابيده قرار بگيرد)، و كلمه
(مثقال ذرة) نماينده
مفعول مطلق و قائم مقام او است، و تقدير جمله:
(ان اللَّه لا يظلم ظلما يعدل مثقال ذرة وزنا) است، يعنى خدا ظلمى نمى‌كند كه حتى معادل سنگينى و
وزن يك ذره باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(فَمَن يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ) (پس هر كس هم
وزن ذرّه‌اى كار
خیر انجام دهد آن را مى‌بيند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مثقال به معناى هر وسيله‌اى است كه با آن
وزن‌ها را مى‌سنجند، و كلمه
ذره به معناى آن دانه‌هاى ريز غبار است، كه در شعاع آفتاب ديده مى‌شود، البته اين كلمه به معناى
مورچه‌هاى ريز نيز مى‌آيد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مثقال»، ص۵۰۳.
