• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

متاع غرور (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





متاع غرور: (إِلاّٰ مَتٰاعُ اَلْغُرُورِ)
متاع غرور: اين زندگى و عوامل سرگرم‌كننده آن از دور فريبندگى خاصى دارد.
به هنگامى كه انسان به آن نايل مى‌شود و از نزديک آن را لمس مى‌كند، معمولا چيزى توخالى به نظر مى‌رسد.
معنى «متاع غرور» نيز چيزى جز اين نيست.
(... وَ مَا اَلْحَيٰاةُ اَلدُّنْيٰا إِلاّٰ مَتٰاعُ اَلْغُرُورِ)
اين جمله مى‌گويد: زندگى دنیا تنها يک تمتع و بهره‌بردارى غرورآميز است.
لذات مادى از دور، خالص به نظر مى‌رسند، امّا به هنگامى كه انسان به آن نزديک مى‌شود آلوده با انواع ناراحتی‌هاست و اين يكى ديگر از فريبندگی‌هاى جهان ماده است.
همچنين انسان غالبا به فناپذيرى آن‌ها توجه ندارد، امّا به زودى متوجه مى‌شود كه چقدر آن‌ها سريع الزوال و فناپذيرند.
البته اين تعبيرات در قرآن و اخبار، مكرر آمده است و هدف همه آن‌ها يک‌چيز است و آن اين است كه انسان، جهان ماده و لذات آن را، هدف نهايى خود قرار ندهد كه نتيجه‌اش غرق شدن در انواع جنايات و دور شدن از حقيقت و تكامل انسانى است.
ولى استفاده از جهان ماده و مواهب آن به عنوان يک وسيله براى نيل به تكامل انسانى، نه تنها نكوهيده نيست بلكه لازم و ضرور است.



به موردی از کاربرد متاع غرور در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - متاع غرور (آیه ۱۸۵ سوره آل عمران)

(كُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَ ما الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ مَتَاعُ الْغُرُورِ)
(هر انسانى مرگ را مى‌چشد و شما پاداش خود را به طور كامل در روز قيامت خواهيد گرفت و هر كس از آتش دوزخ دور شده و به بهشت وارد شود، نجات يافته و رستگار شده است و زندگى دنيا، چيزى جز مايه فريب نيست.)

۱.۲ - متاع غرور در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آیه شريفه مشتمل است بر وعده به مصدقين و تهديد به مكذبين و مطالبش با حكمى عمومى و حتمى درباره هر جاندار آغاز شده و آن حكم مرگ است و مصدر توفية كه فعل توفون از آن گرفته شده به معناى پرداختن به طور كامل است و به همين جهت بعضى از مفسرين با اين آيه استدلال كرده‌اند بر وجود عالمى بين دنيا و آخرت (به نام برزخ) براى اينكه دنبال جمله مورد بحث مى‌فرمايد:
تنها جزاى كامل و تام و تمام شما، در قیامت داده مى‌شود، بنابر اين معلوم مى‌شود در عالمى ديگر، قبل از قيامت جزا هست ولى بطور توفيه و تام و تمام نيست و اين استدلال، استدلال خوبى است و كلمه زحزحة كه مصدر فعل مجهول زحزح است، به معناى دور كردن است، البته در اصل معنايى ديگر داشته و آن اين است كه چيزى را به عجله و پى در پى به سوى خود بكشى و كلمه فوز به معناى رسيدن و دست يافتن به آرزو است و كلمه غرور هم مى‌تواند مصدر باشد براى غريغر و هم مى‌تواند جمع باشد براى كلمه غار كه اسم فاعل از همان ماده است.

۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۷۵۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۸۹.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۳، ص۲۰۲.    
۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۱۳۱.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۸۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۳۷۵.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۹۰۲.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «متاع غرور»، ج۴، ص۲۴۳.


رده‌های این صفحه : لغات سوره آل عمران | لغات قرآن




جعبه ابزار