• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مبطلات علت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مبطلات علت، امور کاشف از عدم علت وصف در قیاس فقهی می‌باشد.



اموری که کاشف از عدم علیت وصف در قیاس می‌باشد، مبطلات علت نامیده می‌شود؛ به بیان دیگر، مبطلات علت، طرقی است که دلالت می‌کند بر این که وصف خاص در قیاسی خاص، صلاحیت علت بودن را ندارد.


به مبطلات علت، قوادح علت و مفسدات علت نیز گفته می‌شود. برخی از این مبطلات عبارت است از:عدم تأثیر؛ عدم عکس؛ فرق؛ فساد وضع؛ قلب؛ کسر؛ معارضه.


نکته:
درباره تعداد مبطلات علت بین اصولی‌های اهل سنت اختلاف وجود دارد؛ « شافعیه » آن را شش مبطل ذکر کرده اند:نقض؛ عدم تأثیر؛ کسر؛ قلب؛ قول به موجب؛ فرق، و «فخررازی» تعداد آن‌ها را پنج مبطل دانسته است.
[۱] المحصول فی علم اصول الفقه، فخر رازی، محمد بن عمر، ج۵، ص۲۳۵.

« ابن حاجب » آن‌ها را تا ۲۵ نوع شمرده است و سپس همه آن‌ها را به منع و معارضه برگردانده است. هم چنین، «شوکانی» تا ۲۸ مبطل را ذکر نموده است.
[۲] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۶۸۵ و ۷۰۰.
[۳] اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۴، ص۱۱۹.



۱. المحصول فی علم اصول الفقه، فخر رازی، محمد بن عمر، ج۵، ص۲۳۵.
۲. اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۶۸۵ و ۷۰۰.
۳. اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۴، ص۱۱۹.
۴. الإحکام فی اصول الأحکام، آمدی، علی بن محمد، ج۲، ص(۳۶۰-۳۲۴).    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۸۵، برگرفته از مقاله ««مبطلات علت».    



جعبه ابزار