مالک بن طوق تغلبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مالک بن طوق تغلبی، از امیران و اشراف
قرن سوم قمری بود که از سوی
متوکل عباسی، امیر
دمشق شد. وی با کمک
هارون الرشید شهرکی به نام رحبه بنا کرد که به رحبه مالک معروف شد.
ابوکلثوم، مالک بن طوق بن عتّاب تغلبی، امیری از سواران و اشراف و بخشنده بود. طی سال‌های ۲۳۲-۲۳۵ق از سوی متوکل عباسی، امیر دمشق بود. مالک به کمک هارون الرشید، بر کرانه
رود فرات شهرک «رحبه» را بنا نهاد که به «رحبه مالک» معروف شد و ساکنان آن در زمان مالک بسیار شد. هارون الرشید بر او خشم کرد و در صدد کشتن او برآمد. سپس مالک نزد او رفت و سخنانی گفت و نظر او را جلب کرد. هارون از او راضی شد و او را بخشید.
بحتری او را طی قصیده‌ای با مطلع ذیل ستود:
«یاران بار سفر بستند. پس کدامین اشک است که از سر‌اندوه ریخته نشد؟ و کدامین توان است که به سستی نگرایید و گسسته نشد؟»
بحتری در بخشی از این قصیده می‌گوید:
«رحبه» سرسبز که آبشخور گوارا و چمن‌زاری دارد، اقامتگاه بسیاری از شیفتگان و سائلان است. از شرق و غرب، گروه‌های بسیاری به امید دست‌یابی به عطای او قصد آن‌جا را می‌کنند، و عده‌ای در حال فرودآمدن و برخی در حال بلند شدن و ترک آن‌جا هستند.
آنان کنار رحبه منزل می‌گزینند و خود نزد پادشاه پر شوکت و پاکیزه و بزرگواری می‌روند؛ پادشاهی که در هر روز دشوار، عزمی آزموده و اقدامی شجاعانه دارد.»
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۹۲.
