وجد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَجَد (به فتح واو و جیم)،
وُجود (به ضم واو)،
وِجدان (به کسر واو) و
وُجْد (به ضم واو) از
واژگان قرآن کریم به معنای پیدا کردن، رسیدن، دست یافتن، تمکن و غیره است.
مشتقات
وَجَد که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
ما وَجَدْنا (به فتح واو و جیم) به معنای نبافتیم؛
لَمْ نَجِدْ (به فتح لام، نون و کسر جیم) به معنای نیافتیم؛
وَجَدْتُمُوهُمْ (به فتح واو و جیم) به معنای یافتید؛
لَمْ تَجِدُوا (به فتح لام، تاء و کسر جیم) به معنای نیافتید؛
وُجْدِکُمْ (به ضم واو و سکون جیم) به معنای توانایی و تمکّن شما است.
وَجَد،
وُجود،
وِجدان و
وُجْد به معنای پیدا کردن، رسیدن، دست یافتن، تمکن و غیره است.
به مواردی از
وَجَد که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ ما وَجَدْنا لِاَکْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ) «در بسیاری از آن‌ها وفایی به عهد نیافتیم و دانستیم که وفایی به عهد خدا ندارند.»
این لغت در
کلام خدا چنان‌که
راغب گفته به معنی علم هم آمده است.
(پيش از اين، از
آدم پيمان گرفته بوديم؛ امّا او فراموش كرد؛ و عزم استوارى براى او نيافتيم.)
(فَاقْتُلُوا الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ) (
مشرکان را هر جا يافتيد به قتل برسانيد.)
گاهی مراد از آن دست یافتن و تمکن است.
(وَ لَمْ تَجِدُوا کاتِباً فَرِهانٌ مَقْبُوضَةٌ) (و اگر در سفر بوديد، و نويسنده‌اى نيافتيد، گروگان بگيريد! (گروگانى كه در اختيار طلب‌كار قرار گيرد.))
(اَسْکِنُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ سَکَنْتُمْ مِنْ وُجْدِکُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَ) (آن‌ها (
زنان مطلقه) را هر جا خودتان سكونت داريد و در توانايى شماست سكونت دهيد.)
وجد (بر وزن قفل) به معنی تمکّن است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وجد»، ج۷، ص۱۸۲.
