• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَوْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَوْم (به فتح لام و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای سرزنش است. از مشتقات لوم که در نهج البلاغه آمده مُتَلَوِّم به معنای تأخيرکننده است.



لَوْم به معنای سرزنش است. آن نوعا در مقابل چيزى است كه به ملامت‌كننده ناگوار و به ملامت‌شده نامناسب باشد.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره برادرى كه داشت فرموده است: «كَانَ لِي فيَِما مَضَى أَخٌ ... وَكَانَ لاَ يَلُومُ أَحَداً عَلَى مَا يَجِدُ الْعُذْرَ فِي مِثْلِهِ.» «در گذشته برادرى داشتم كسى را ملامت نمى‌كرد در آنچه در مثل آن عذر پيدا مى‌كرد.» (شرح‌های حکمت: )
و نيز فرموده: «النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا، وَلاَ يُلاَمُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ.» «مردم فرزندان دنیا هستند، شخص بر دوست داشتن مادرش ملامت نمى‌شود.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۱ - تلوّم

تلوّم به معنای تأخير كردن و منتظر ماندن است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در ملامت يارانش فرموده: «لاَ تَأْخُذُونَ حَقّاً، وَ لاَ تَمْنَعُونَ ضَيْماً. قَدْ خُلِّيتُمْ وَ الطَّرِيقَ، فَالنَّجَاةُ لَلْمُقْتَحِمِ، وَ الْهَلَكَةُ لَلْمُتَلَوِّمِ.» «حقی را نمى‌گيريد، ظلمی مانع نمى‌شويد، در رفتن به راه حق مختار شده‌ايد، نجات از آن كسى است كه در آن راه وارد شود و هلاكت از آن تأخيركننده است.» (شرح‌های خطبه: )


مواردى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۵۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۶، ص۱۶۶.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۴۷، حکمت۲۸۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۲۳، حکمت۲۸۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲۶، حکمت۲۸۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۹، حکمت۲۸۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۰.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۶۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۳۹۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۷۸.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۸۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۵۱، حکمت۲۹۴.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۲۶، حکمت۳۰۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲۹، حکمت۳۰۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۳، حکمت۳۰۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۴۹۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۹۳.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۰۹.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه۱۲۳.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۴، خطبه۱۱۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه۱۲۳.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۷، خطبه۱۲۳.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۵۲.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۵۵.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لوم»، ج۲، ص۹۵۵.    






جعبه ابزار