• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَهَج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَهَج (به فتح لام و جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای حريص شدن و مايل شدن است. از مشتقات لهج که نهج البلاغه آمده، لَهْجَه (به فتح لام و سکون هاء و فتح جیم) به معنای زبان است.



لَهَج حريص شدن و مايل شدن است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره حبّ دنيا فرموده: «وَ مَنْ لَهِجَ قَلْبُهُ بِحُبِّ الدُّنْيَا الْتَاطَ قَلْبُهُ مِنْهَا بِثَلاَث: هَمٍّ لاَ يُغِبُّهُ، وَحِرْص لاَ يَتْرُكُه، وَأَمَل لاَ يُدْرِكُهُ.» «هر كه قلبش به دوستى دنيا حريص باشد، قلبش بر سه چيز مى‌چسبد،: اندوهى كه يک در ميان نيست و پيوسته است، حرصى كه رهايش نمى‌كند و آرزوئيكه به آن نمى‌رسد.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۱ - لهجه

لهجه به فتح لام به معنای زبان است. به قولى لغت هر انسانى كه به آن عادت كرده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جائى فرموده: «وَلَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّكُمْ تَقُولُونَ: [عَليٌّ] يَكْذِبُ، قَاتَلَكُمُ اللهُ! فَعَلَى مَنْ أَكْذِبُ؟ أَعَلَى اللهِ؟ فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِهِ! أَمْ عَلَى نَبِيِّهِ؟ فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ صَدَّقَهُ! كَلاَّ وَاللهِ، ولكِنَّهَا لَهْجَةٌ غِبْتُمْ عَنْهَا، وَلَمْ تَكُونُوا مِنْ أَهْلِهَا.» «به من خبر دادند كه مى‌گوئيد: على دروغ مى‌گويد، خدا شما را بكشد بر كدام كس دروغ مى‌بندم آيا بر خدا كه من اولين ايمان‌آورنده به او هستم، يا بر رسولش كه من اولين تصديق كننده او هستم؟! نه به خدا بلكه آنچه مى‌گويم نوعى كلام است كه شما از آن دوريد و آن‌را نمى‌فهميد و اهل آن نيستيد. (لذا دروغ می‌پنداريد؟)» (شرح‌های خطبه: )
درباره قیامت فرموده: «وَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ، فَتَزْهَقُ كُلُّ مُهْجَة، وَ تَبْكَمُ كُلُّ لَهْجَة.» «در صور دميده مى‌شود هر جانى از بدن خارج شود و هر زبانى لال مى‌گردد.» (شرح‌های خطبه: )


مواردى از لهج در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۵۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۲، ص۳۲۸.    
۳. الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص، حمت۲۱۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۰۳، حکمت۲۲۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت۲۲۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷، حکمت۲۲۸.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۴۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۵۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۳۰، خطبه۷۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۱۵، خطبه۶۹.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۰، خطبه۷۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۳۵، خطبه۷۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۱۶.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۱۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۱۶۸.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۸۷.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۱۳۳.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۹۱، خطبه۱۹۵.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۵، خطبه۱۹۰.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۰، خطبه۱۹۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱، خطبه۱۹۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۴.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۰.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۴۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۹۸.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لهج»، ج۲، ص۹۵۱.    






جعبه ابزار