لَمْح (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَمْح:(إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ) «لَمْح»(بر وزن مسح) در اصل به معناى درخشيدن برق است،
سپس به معناى نگاه سريع آمده است.
(وَ لِلّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ مَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ) (غيب آسمان‌ها و زمين، مخصوص خداست و او همه را مى‌داند؛ و امر
قیامت به قدرى نزديک و آسان است درست همانند
چشم برهم زدن، و يا از آن هم نزديكتر؛ چرا كه خدا بر هر چيزى تواناست.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله
(وَ لِلَّهِ غَيْبُ ...) توطئه و زمينه‌چينى است براى گفتن
(وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ ...) پس مى‌توان گفت كه جمله مزبور به منظور احتجاج آورده شده است. بنابر اين برگشت معناى آيه به اين است كه خداى سبحان مالک غيب آسمان‌ها و زمين است ملكيتى كه مى‌تواند در آن غيب به هر نحوى كه بخواهد تصرف كند، همانطور كه مى‌تواند در شهادت و ظاهر آن تصرف كند و چگونه نتواند؟ با اين‌كه غيب هر چيزى از شهادتش جدا نيست و غيب آن، موجودى است ثابت با شهادتش، و خلق و امر هر چيزى كه همان شهادت و غيب آن است ملک خداست، و ساعت، يعنى قيامت موعود هم امر محالى نيست تا قدرت بدان تعلق نگيرد بلكه از همان غيب آسمان‌ها و زمين است، و همان حقيقتى است از آسمان و زمين كه امروز از فهم بشر مستور است، پس قيامت نيز ملک خداست، و خدا مى‌تواند در آن تصرف نموده يک روز پنهانش بدارد و روزى ديگر آشكارش كند.
مفاد اين‌كه فرمود: امر ساعت (قيامت) مانند
چشم بر هم
زدن يا نزديكتر از آن‌است و براى او دشوار هم نيست، زيرا امر او مانند لمح بصر (
چشم به هم
زدن) و يا نزديک‌تر از آن است چون خدا بر هر چيزى توانا است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «لَمْح»، ص۴۸۶.
