• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَقْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَقْط (به فتح لام و سکون قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای برداشتن چیزی از زمین بدون زحمت است.
سه مورد از ماده لقط در «نهج البلاغه» آمده است..



لَقْط (مثل عقل) برداشتن چيزى از زمين بدون زحمت است.
«لَقَطَ‌ الشيءَ لَقْطاً: اخذهُ‌ من الارض بلا تعبٍ‌.»


مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تُلُقِّطوا - خطبه ۲۳۶ (لشکر شام)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره اهل شام كه به صفّین آمده بودند فرموده:
«جُفاةٌ طَغامٌ، عَبيدٌ أَقْزامٌ، جُمِّعوا مِنْ كُلِّ أَوْب، وَ تُلُقِّطوا مِنْ كُلِّ شَوْب، مِمَّنْ يَنْبَغي أَنْ يُفَقَّهَ وَ يُؤَدَّبَ.»
«آنها سنگدلان، اوباش و بردگانى اراذلند كه از هر سو گرد آمده‌اند و از گروه‌هاى مختلف تركيب يافته‌اند. (اينان) از كسانى هستند كه سزاوار است بفهمند و ادب شوند.» «تُلُقِّطوا مِنْ كُلِّ شَوْب.» یعنی «از هر آميختگى گرفته شده‌اند.»
محمد عبده گويد منظور آلودگى نسب است.
ابن ابی الحدید فرقه‌هاى مختلط گفته است.


۲.۲ - أَلْقُطُهُ - خطبه ۹۶ (درباره خودشان)

و درباره خودش فرموده:
«وَ إِنّي لَعَلَى الطَّريقِ الْواضِحِ أَلْقُطُهُ لَقْطاً
«من در طريق واضح و آشكار هستم و آن‌را از ميان باطل‌ها به طور مخصوص اخذ مى‌كنم و برمى‌گزينم.»


سه مورد از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۴۷.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۱.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۷۲، خطبه ۲۳۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۵۸، خطبه ۲۳۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۵۷، خطبه ۲۳۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۹، خطبه ۲۳۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۵۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۵۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۵۷۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۳۰۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۵۸، خطبه۲۳۳.    
۱۴. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۳۱۰.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۱۹، خطبه ۹۶.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۸۹، خطبه ۹۵.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۲، خطبه ۹۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۶، خطبه ۹۷.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۷.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۶.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۳۰۸.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۳۰.    
۲۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۷۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لقط»، ج۲، ص۹۴۷.    






جعبه ابزار