لَعْنَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَعَنَهُم:(أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللّهِ) «لَعَنَهُم» از مادّۀ «
لعن» در
لغت به معنى «
طرد و دور ساختن» آميخته با خشم است و هنگامى كه به
خدا نسبت داده شود به معنى محروم ساختن از رحمتش مى‌باشد، درست نقطه مقابل
رحمت و
صلوات است.
در
حقیقت لعن و طرد از رحمت آن هم از سوى خداوندى كه رحمتش گسترده و بى‌پايان است بدترين
نوع عذاب محسوب مى‌شود، بخصوص كه اين طرد از رحمت، هم در
دنیا باشد و هم در
آخرت (چنان‌كه در آيۀ مورد بحث اين‌گونه است) و شايد به همين خاطر است كه واژۀ «
لعن» در اين آيه قبل از «عذاب مهين»
ذکر شده است.
جملۀ: لعنّاهم «آن‌ها را از رحمت خويش دور ساختيم.»
نيز از مادّۀ مذكور گرفته شده و به همان معنى آمده است.
به موردی از کاربرد «
لَعَنَهُم» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(أوْلَئِكَ جَزآؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللّهِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ النّاسِ أَجْمَعينَ) «كيفر آن‌ها، اين است كه
لعن و طرد خداوند و فرشتگان و مردم همگى بر آن‌هاست.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
لعنت خدا با
لعنت ديگران
فرق دارد،
لعنت خدا باين معنا است كه خداوند ايشان را از
رحمت و
سعادت دور مى‌كند، و
لعنت لعنت كنندگان نفرين و درخواست
لعنت خدا است.
و اين‌كه هم
لعنت خدا و هم
لعنت لعنت كنندگان را مطلق آورد، دلالت دارد بر اين‌كه تمامى
لعنت‌هايى كه از هر
لعنت كننده سر بزند، متوجه ايشانست، اعتبار عقلى هم با اين معنا مساعد است، براى اين‌كه منظورى كه هر
لعنت كننده از
لعنت خود دارد، اين است كه طرف از سعادت دور بماند، و سعادت را اگر
بحقيقت بنگرى،
غیر از سعادت دينى نيست و اين سعادت هم از آن‌جا كه از ناحيه خدا بيان می‌شود، بايد مورد قبول
فطرت واقع شود، در نتيجه هيچ انسان داراى فطرت، از سعادت
حقيقى و دينى، محروم نمی‌شود مگر بوسيله رد و لجبازى، و اين نيز معلوم است كه لجباز در چيزى لجبازى ميكند كه علم بدرستى آن دارد و با علم و اطلاع انكارش مى‌كند، نه كسى كه اطلاعى از درستى آن نداشته و حقانيت آن برايش روشن نشده است.
از سوى ديگر خداى تعالى از علماء
میثاق گرفته: كه
حق را براى مردم بيان نموده، علم خود را در بين مردم منتشر كنند، آيات و
هدایت خدا را از خلق خدا پنهان نكنند، پس اگر پنهان كردند و از انتشار علم خود دريغ ورزيدند، حق را انكار كرده‌اند، پس هم خدا از رحمت و سعادت دورشان مى‌كند و هم همه آن افرادى كه بخاطر
کتمان اين علماء، از سعادت محروم مانده‌اند، لعنتشان مى‌كنند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «
لعنة»، ج۴، ص ۱۸۲.
