• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَظَیٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَظَیٰ (به فتح لام و ظاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای التهاب و مشتعل شدن آتش است. از این ماده سه بار در نهج البلاغه آمده است.



لَظَیٰ به معنای التهاب و مشتعل شدن آتش است. گويند: «لَظِيَت النَّارُ: تلهَّبت.»


امام (صلوات‌الله‌علیه) راجع به ايّام جاهلیت فرموده: «أَرْسَلَهُ عَلَى حِينِ فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ، وَ طُولِ هَجْعَة مِنَ الاُْمَمِ، ... وَ انْتَشَار مِنَ الاُْمُورِ، وَ تَلَظٍّ مِنَ الْحُرُوبِ.» «خدا آن حضرت را در زمانى خالى از رسولان و در طول خواب آلودگى امّت‌ها فرستاد و در زمان پراكندگى كارها و شعله‌ور بودن جنگ‌ها.» (شرح‌های خطبه: )
به برادرش عقیل آنگاه كه از بیت المال مى‌خواست فرمود: «أَتَئِنُّ مِنَ الاَذَى وَ لاَ أَئِنُّ مِنْ لَظىً؟!» «لظى» شعله خالص آتش است يعنى «تو از اين اذیت ناله مى‌كنى من از شعله خالص جهنّم ناله نكنم.» (شرح‌های خطبه: )
و درباره جنگ با معاویه فرمود: «فَخُذُوا لِلْحَرْبِ أُهْبَتَهَا، وَ أعِدُّوا لَهَا عُدَّتَهَا، فَقَدْ شَبَّ لَظَاهَا، وَ عَلاَ سَنَاهَا.» «وسائل جنگ را به‌ دست آوريد كه شعله آن روشن شده و روشنائيش بالا رفته است.» (شرح‌های خطبه: )


سه مورد از ماده لظی در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۴۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۳۷۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۶۰.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه۸۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۵، خطبه۸۷.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه۸۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۳، خطبه۸۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۶۱۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۸۸.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه۲۲۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۴، خطبه۲۱۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه۲۲۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه۲۲۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۰۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۶، خطبه۲۶.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۶۳، خطبه۲۶.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۸، خطبه۲۶.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵، خطبه۲۶.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۰.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۲۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷۵.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه۸۸.    
۳۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه۲۲۳.    
۳۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۶، خطبه۲۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لظی»، ج۲، ص۹۴۰.    






جعبه ابزار