لوم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَوْم (به فتح لام و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای سرزنش است. از مشتقات لوم که در
نهج البلاغه آمده
مُتَلَوِّم به معنای تأخيرکننده است.
لَوْم به معنای سرزنش است. آن نوعا در مقابل چيزى است كه به ملامت‌كننده ناگوار و به ملامت‌شده نامناسب باشد.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره برادرى كه داشت فرموده است:
«كَانَ لِي فيَِما مَضَى أَخٌ ... وَكَانَ لاَ يَلُومُ أَحَداً عَلَى مَا يَجِدُ الْعُذْرَ فِي مِثْلِهِ.» «در گذشته برادرى داشتم كسى را ملامت نمى‌كرد در آنچه در مثل آن عذر پيدا مى‌كرد.»
(شرح‌های حکمت:
)
و نيز فرموده:
«النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا، وَلاَ يُلاَمُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ.» «مردم فرزندان
دنیا هستند، شخص بر دوست داشتن مادرش ملامت نمى‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
)
تلوّم به معنای تأخير كردن و منتظر ماندن است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در ملامت يارانش فرموده:
«لاَ تَأْخُذُونَ حَقّاً، وَ لاَ تَمْنَعُونَ ضَيْماً. قَدْ خُلِّيتُمْ وَ الطَّرِيقَ، فَالنَّجَاةُ لَلْمُقْتَحِمِ، وَ الْهَلَكَةُ لَلْمُتَلَوِّمِ.» «
حقی را نمى‌گيريد،
ظلمی مانع نمى‌شويد، در رفتن به راه حق مختار شده‌ايد،
نجات از آن كسى است كه در آن راه وارد شود و هلاكت از آن تأخيركننده است.»
(شرح‌های خطبه:
)
مواردى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لوم»، ج۲، ص۹۵۵.
