لهاة (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَهاة (به فتح لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای زبانک (گوشتی آویزان از سقف حلق انسان به شکل زبان) است. جمع آن
لَهوات (به فتح لام) می‌باشد. این کلمه به صورت مفرد و جمع سه بار در نهج البلاغه آمده است.
لَهاة به معنای زبانک است و آن گوشتى است به شكل زبان كه از سقف حلق انسان آويخته است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) به يكى از حاكمان خويش نوشته است:
«أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّكَ مِمَّنْ أَسْتَظْهِرُ بِهِ عَلَى إِقَامَةِ الدِّينِ، وَ أَقْمَعُ بِهِ نَحْوَةَ الاَْثِيمِ، وَ أَسُدُّ بِهِ لَهَاةَ الثَّغْرِ الْـمَخُوفِ. فَاسْتَعِنْ بِاللهِ عَلَى مَا أَهَمَّكَ.» «لهاة» همان زبانک است كه گفته شد،
محمد عبده گويد آمدن لهاة براى آن است كه آن حضرت
مرز را به دهان انسان تشبيه كرده است.
يعنى «تو از آنانى هستى كه از او در اقامه دين مدد مى‌جويم و به وسيله او
تکبر گناهكار را مى‌شكنم و با او زبانک مرز مخوف را مى‌بندم كه مبادا بالا رود و راه براى دشمن باز شود.»
(شرح‌های خطبه:
)
و درباره حق تعالى فرموده:
«الَّذِي كَلَّمَ مُوسى تَكْلِيماً، وَ أَرَاهُ مِنْ آيَاتِهِ عَظيماً، بِلاَ جَوَارِحَ وَ لاَ أَدَوَات، وَ لاَ نُطْق وَلاَ لَهَوَات.» لهوات (مثل ثمرات) جمع لهاة به معنى زبانک است يعنى «خدا با
موسی سخن گفت و آيات بزرگ خود را به او نشان داد بدون اعضاء و آلات و بدون نطق و زبانک‌ها.»
(شرح‌های خطبه:
)
و نيز درباره حق تعالى فرموده:
«يُخْبِرُ لاَ بِلِسَان وَ لَهوَات، وَ يَسْمَعُ لاَ بِخُروُق وَ أَدَوَات.» (خبر مى‌دهد امّا نه با كام و زبان، مى‌شنود ولى نه به واسطه دستگاه شنوايى كه از مجرا، استخوان‌ها و پرده‌ها تشكيل شده.)
(شرح‌های خطبه:
) ظاهرا منظور باز و بسته شدن
دهان است.
این کلمه سه بار به طور مفرد و جمع آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لهاة»، ج۲، ص۹۵۳.
