• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَمْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَمْح (به فتح لام و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای نگاه تند و چشم به هم زدن است.
این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.



لَمْح به معنای نگاه تند و چشم به هم زدن است.


مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِالَّلمْحِ - نامه ۶۵ (خطاب به معاویه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) به معاویه مى‌نويسد:
«فَقَدْ آنَ لَكَ أَنْ تَنْتَفِعَ بِالَّلمْحِ الْباصِرِ مِنْ عِيانِ الاُْمورِ.»
يعنى «وقت آن رسيده كه از امر واضح از كارهاى روشن پند گيرى. (از خواب‌ غفلت بيدار شوى.)» «لمح باصر» امر واضح را گويند. در اقرب الموارد آمده: «لاُريَنك لَمْحاً باصراً: امراً واضحاً.»


۲.۲ - اللاّمِحَةُ - خطبه ۱۴۴ (وصف متقین)

در خطبه ۱۴۴ فرمود:
«أَيْنَ الْعُقولُ الْمُسْتَصْبِحَةُ بِمَصابيحِ الْهُدَى، وَ الاَْبْصارُ اللاّمِحَةُ إِلَى مَنارِ التَّقْوَى؟!»
«كجاست عقل‌هائی كه از چراغ‌هاى هدايت نور گيرند و چشم‌هائی كه به منار تقوى نگاه مى‌كنند.»


دو مورد از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۴۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۷۴۶.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۲، ص۴۰۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۹، نامه ۶۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۳۷، نامه ۶۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۵، نامه ۶۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۳، نامه ۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۹۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۷۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۳.    
۱۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۸۷.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۱۰، خطبه ۱۴۴.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۳۷، خطبه ۱۴۰.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۱، خطبه ۱۴۴.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۵، خطبه ۱۴۴.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۴۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۵۱.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۶۲۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۴۰.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۸۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لمح»، ج۲، ص۹۴۸.    






جعبه ابزار