• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لفظ مفرد کلی ذاتی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



لفظ مفرد کلی ذاتی، به‌معنای لفظ کلیِ بیانگرِ تمام یا بعض ذاتیات شئ است.



ابن سینا در منطق شفا، برای لفظ کلی، نسبت به حکایتگری از ماهیت شئ یا اشیاء، ۳ قسم تصویر می‌کند:
۱. لفظ کلیِ بیانگرِ تمام ذاتیات یک شئ یا اشیاء؛
۲. لفظ کلیِ بیانگرِ بعضی از ذاتیات شئ؛
۳. لفظ کلیِ بیانگرِ امور خارج از ذات شئ و عارض بر آن.
ایشان از دو قسم اول به «لفظ مفرد کلی ذاتی» تعبیر می‌کند، و قسم سوم را «لفظ مفرد کلی عَرَضی» می‌نامد. و لفظ مفرد کلی ذاتی را اگر بر تمام ماهیت شئ دلالت کند، «لفظ ذاتی دالّ بر ماهیت»، و اگر بر تمام ماهیت دلالت نکند (بلکه بر بعض ماهیت دلالت کند)، «لفظ ذاتی غیر دالّ بر ماهیت» می‌نامد.
مصداق لفظ ذاتی دالّ بر ماهیت، «نوع» است و مصداق لفظ ذاتی غیر دالّ بر ماهیت، «جنس» و «فصل» است. و هر یک از «عَرَض خاص» و «عَرَض عام»، مصداق لفظ مفرد کلی عَرَضی هستند.
[۱] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۳۰-۳۳.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه.    


۱. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۳۰-۳۳.
۲. فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، ج۱، ص۲۲۱.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «لفظ مفرد کلی ذاتی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۰.    


رده‌های این صفحه : لفظ




جعبه ابزار