• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَجَب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَجَب (به فتح لام و جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای تلاطم موج دريا، فرياد و صداى برخاسته است.
این واژه سه بار در نهج‌البلاغه آمده است.



لَجَب به معنای تلاطم موج دريا، فرياد و صداى برخاسته است.
«لَجِبَ‌ البحرُ لَجَباً: هاج موجهُ‌ و لَجِبَ‌ الجيشُ‌: صاحوا.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - لَجَبٌ - خطبه ۱۰۸ (جهنم)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره جهنم فرموده:
«وَ باب قَدْ أُطْبِقَ عَلَى أَهْلِهِ، في نار لَها كَلَبٌ وَ لَجَبٌ، وَ لَهَبٌ ساطِعٌ، وَ قَصيفٌ هائِلٌ.»
«و شدّت يافته حرارت آن در دربى كه بر اهل آن بسته شده، در آتشى كه پرهيجان است و غرّنده و داراى شعله بلند شده و فريادى وحشت‌زا.» (نعوذ بالله من النار)

۲.۲ - لَجَبٌ - خطبه ۱۲۸ (صاحب زنج)

و درباره صاحب زنج فرموده:
«وَ قَدْ سارَ بِالْجَيْشِ الَّذي لا يَكونُ لَهُ غُبارٌ وَ لا لَجَبٌ
يعنى «لشكرى كه نه گرد و غبار دارد و نه صداهاى برخاسته و بلند شده.» مشروح آن در «حمحمه» گذشت.


۲.۳ - لَجَبُها - خطبه ۱۹۰ (آتش جهنم)

و نيز درباره آتش (اعاذنا الله منها) فرموده:
«و نار شَديد كَلَبُها، عال لَجَبُها، مُتَغَيِّظ زَفيرُها.»
يعنى «آتشى كه فوران آن شديد و فرياد آن بلند صفير آن خشمگين است.» «كلب» ديوانگى و هار شدن سگ است اطلاق آن بر آتش به واسطه هيجان و فوران آن است.



سه مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۳۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۶۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۵۰، خطبه ۱۰۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۴، خطبه ۱۰۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۲، خطبه ۱۰۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۹، خطبه۱۰۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۲۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۶۰۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۶۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۸، خطبه ۱۲۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۳، خطبه ۱۲۴.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۵، خطبه ۱۲۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۷، خطبه۱۲۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۴۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه ۱۹۰.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۵، خطبه ۱۸۵.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۲، خطبه ۱۹۰.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۸، خطبه ۱۹۰.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۳.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۶۰.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۰۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۰۴.    
۳۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لجب»، ج۲، ص۹۳۰.    






جعبه ابزار