لا وَ لا (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لا وَ لا از
واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت كار و كم بودن وقت وقوع آن است.
این واژه فقط یکبار در
نهج البلاغه آمده است.
لا وَ لا كلمه‌اى است اشاره به سرعت كار و كم بودن وقت وقوع آن است.
موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
آن حضرت به برادرش
عقیل درباره دشمنى از دشمنانش مى‌نويسد:
«فَسَرَّحْتُ إِلَيْهِ جَيْشاً كَثيفاً مِنَ الْمُسْلِمينَ ... فَاقْتَتَلوا شَيْئاً كَلا وَ لا، فَما كانَ إِلاّ كَمَوْقِفِ ساعَة حَتَّى نَجا جَريضاً.» «سپاهى انبوه از مسلمانان را به سوى او گسيل داشتم ... لحظه‌اى نبرد بين آن‌ها درگرفت، و اين كار به سرعت انجام شد، اين درست به اندازه توقّف ساعتى بيش نبود و پس از آن كه سخت گلويش فشرده شد.»
ابن ابی الحدید گويد: «كلا و لا» يعنى مقدار كمى و آن صفت «شيئا» است و آن كلمه‌اى است به چيزى گفته مى‌شود كه وقتش بسيار كم باشد.
در نزد اهل لغت «كلا و ذا» معروف است چنان‌كه
ابن هانی مغربی گويد:
| و اسرع فى العين من لحظة | | و اقصر فى السمع من لا و ذا |
| | |
يعنى در چشم سريعتر از لحظه‌اى است و در گوش و شنيدن كوتاهتر از «لا و ذا»
ولى همين شعر را
محمد عبده «كلا و لا» نقل كرده است،
ناگفته نماند: كاف آن تشبيه و اصل آن «لا و لا» است معنى كلام حضرت چنين است:
«به سوى او لشكر انبوهى از مسلمين را فرستادم و بسيار اندكى با هم جنگيدند مثل «لا و لا» پس نبود مگر به قدر ساعتى كه اندوهناک نجات يافت (و فرار كرد).»
این کلمه فقط يک بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لاولا»، ج۲، ص۹۲۵.
