لا و لا (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لا وَ لا از
واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت كار و كم بودن وقت وقوع آن است. این واژه فقط یکبار در
نامه ۳۶ نهج البلاغه آمده است.
لا وَ لا كلمه‌اى است اشاره به سرعت كار و كم بودن وقت وقوع آن است.
آن حضرت به برادرش
عقیل درباره دشمنى از دشمنانش مى‌نويسد:
«فَسَرَّحْتُ إِلَيْهِ جَيْشاً كَثِيفاً مِنَ الْمُسْلِمِينَ ... فَاقْتَتَلُوا شَيْئاً كَلاَ وَلاَ، فَمَا كَانَ إِلاَّ كَمَوْقِفِ سَاعَة حَتَّى نَجَا جَرِيضاً...» (سپاهى انبوه از مسلمانان را به سوى او گسيل داشتم... لحظه‌اى نبرد بين آنها درگرفت، و اين كار به سرعت انجام شد، اين درست به اندازه توقّف ساعتى بيش نبود و پس از آن كه سخت گلويش فشرده شد...)
(شرح‌های خطبه:
)
ابن ابی الحدید گويد: «كلا و لا» يعنى مقدار كمى و آن صفت «شيئا» است و آن كلمه‌اى است به چيزى گفته مى‌شود كه وقتش بسيار كم باشد. در نزد اهل لغت «كلا و ذا» معروف است چنان‌كه
ابن هانی مغربی گويد
| و اسرع فى العين من لحظة | | و اقصر فى السمع من لا و ذا |
| | |
يعنى در چشم سريعتر از لحظه‌اى است و در گوش و شنيدن كوتاهتر از «لا و ذا»
ولى همين شعر را
محمد عبده «كلا و لا» نقل كرده است،
ناگفته نماند: كاف آن تشبيه و اصل آن «لا و لا» است معنى كلام حضرت چنين است: «به سوى او لشكر انبوهى از مسلمين را فرستادم و بسيار اندكى با هم جنگيدند مثل «لا و لا» پس نبود مگر به قدر ساعتى كه اندوهناک نجات يافت (و فرار كرد).»
این کلمه فقط يک بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لاولا»، ج۲، ص۹۲۵.
