لا (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لا از
واژگان قرآن کریم می‌باشد و در کلام
عرب سه گونه است:
۱-
لاء ناهیه و آن برای طلب ترک است و مدخول آن مجزوم و مخصوص به
مضارع باشد؛
۲-
لاء نافیه و آن
جزم نمی‌دهد و آن دلالت بر نفی مدخول خود دارد.
لاء نافیة للجنس و
شبیه به لیس و عاطفه از این ردیف‌اند؛
۳-
لاء زائده و آن برای تاکید و تقویت کلام است و
لاء زائده همان است که در صورت ساقط بودن معنای کلام عوض نمی‌شود.
لا در کلام عرب سه گونه است:
۱-
لاء ناهیه و آن برای طلب ترک است و مدخول آن مجزوم و مخصوص به مضارع باشد.
۲-
لاء نافیه و آن جزم نمی‌دهد و آن دلالت بر نفی مدخول خود دارد.
لاء نافیة للجنس و شبیه به لیس و عاطفه از این ردیف‌اند.
۳-
لاء زائده و آن برای تاکید و تقویت کلام است و
لاء زائده همان است که در صورت ساقط بودن معنای کلام عوض نمی‌شود.
برخی از کاربردهای
لا در قرآن به قرار ذیل است:
لاء ناهیه، مثل:
(لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ اَوْلِیاءَ) (
دشمن من و دشمن خودتان را
دوست نگيريد)
لاء نافیه، نحو:
(لا یَاْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ) (كه هيچ گونه
باطلی، نه از پيش رو و نه از پشت سر، به سراغ آن نمى‌آيد.)
و
(لا یُؤاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی اَیْمانِکُمْ) (
خداوند شما را به خاطر سوگندهايى كه بدون توجه ياد مى‌كنيد مؤاخذه نمى‌كند.)
لاء زائده، مثل:
(ما مَنَعَکَ اِذْ رَاَیْتَهُمْ ضَلُّوا • اَلَّا تَتَّبِعَنِ) (چه چيز مانع بود كه از من پيروى كنى؟)
طبرسی در
آیه فوق و آیه:
(ما مَنَعَکَ اَلَّا تَسْجُدَ اِذْ اَمَرْتُکَ) (در آن هنگام كه به تو فرمان دادم، چه چيز تو را مانع شد كه
سجده كنى؟!)
لاء را
زاید گفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «لا»، ج۶، ص۱۷۵.
