قِطَع (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قِطَع: (وَ فِي الأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجاوِراتٌ) جمع
«قطعه» به معنی
«پاره‌ای از چیزی» است.
به موردی از کاربرد
قِطَع در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ فِي الأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجاوِراتٌ وَ جَنّاتٌ مِّنْ أَعْنابٍ وَ زَرْعٌ وَ نَخيلٌ صِنْوانٌ وَ غَيْرُ صِنْوانٍ يُسْقَى بِماء واحِدٍ وَ نُفَضِّلُ بَعْضَها عَلَى بَعْضٍ فِي الأُكُلِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ) (و در روى زمين قطعات متفاوتى در كنار هم وجود دارد؛ و باغ‌هايى از انگور و زراعت و نخل‌ها و درختان ميوه گوناگون كه گاه بر يك پايه مى‌رويند و گاه بر دو پايه؛ و عجب آن كه همه آنها از يك آب سيراب مى‌شوند! و با اين حال، بعضى از آنها را از جهت ميوه بر ديگرى برترى مى‌دهيم؛ در اينها نشانه‌هايى است براى گروهى كه مى‌انديشند.)
در
آیه مورد بحث به یک سلسله نکات زمین‌شناسی و گیاه‌شناسی که هرکدام نشانه نظام حساب‌شده آفرینش است اشاره کرده، می‌فرماید: «در زمین قطعات مختلفی وجود دارد که در کنار هم و در همسایگی یکدیگرند»
(وَ فِی الْاَرْضِ قِطَعٌ مُتَجاوِراتٌ) (متجاور از ماده «
جار» به معنی همسایه و نزدیک است، ولی هنگامی که می‌فرماید:
(قِطَعٌ مُتَجاوِرات)، مفهومش این است که قطعه‌های مختلفی هستند که در کنار هم قرار دارند و الّا اگر همه آنها یکسان بودند تعبیر قطعه‌های مجاور معنی نداشت).
به هر حال با این که این قطعات با یکدیگر متصل و مربوط هستند، هرکدام ساختمان و استعدادی مخصوص به خود دارد، بعضی محکم، بعضی نرم، بعضی شور، بعضی شیرین و هرکدام استعداد برای پرورش نوع خاصی از گیاهان و درختان میوه و زراعت را دارد، چرا که نیازهای انسان و جانداران زمینی بسیار زیاد و متفاوت است، گویی هر قطعه از زمین ماموریت برآوردن یکی از این نیازها را دارد و اگر همه یکنواخت بودند و یا استعدادها به صورت صحیحی در میان قطعات زمین تقسیم نشده بود، انسان گرفتار چه کمبودهایی از نظر مواد غذایی و دارویی و سایر نیازمندی‌ها می‌شد، امّا با تقسیم حساب‌شده این ماموریت و بخشیدن استعداد پرورش آن به قطعات مختلف زمین همه این نیازمندی‌ها به طور کامل بر طرف می‌شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قِطَع»، ج۳، ص۷۱۵.
