قَهّار (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَهّار:
(لِلّٰهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ) قَهّار صيغه مبالغه به معنى «بسيار چيره و غالب»، از ماده «
قهر» گرفته شده و يكى از نام‌هاى بارى تعالى است و اين كلمه شش بار در
قرآن کریم تكرار شده است. بخشى از آيه مورد بحث به حاكميت مطلقه پروردگار در روز قيامت اشاره مى‌كند و مى‌گويد: «در آن روز گفته مى‌شود حكومت و ملک امروز براى كيست؟»
(لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ)، در پاسخ مى‌گويند: «از آن
خداوند واحد
قهّار است» اين سوال را چه كسى مطرح مى‌كند و آن جواب را چه كسانى مى‌گويند؟ در آيه سخنى از آن به ميان نيامده است. بعضى گفته‌اند سوال از ناحيه پروردگار مطرح مى‌شود و جواب را همه مومنان و كافران مى‌گويند. بعضى نيز گفته‌اند: سوال و جواب هر دو از ناحيه خدا است و بعضى معتقدند منادى الهى اين سوال را آشكارا مطرح مى‌كند و خود او نيز پاسخ مى‌گويد. ولى ظاهر اين است كه اين سوال و جواب از سوى فرد خاصى عنوان نمى‌شود، سوالى است كه از سوى خالق و مخلوق، فرشته و انسان، مومن و كافر و از تمام ذرات وجود و در و ديوار عالم هستى بدون استثنا مطرح است و همگى نيز با زبان حال به آن پاسخ مى‌گويند، يعنى به هرجا بنگرى آثار حاكميت او نمايان است و بر هرچه نگاه كنى نشانه‌هاى
قاهريت او در آن ظاهر است. به زمزمه هر ذرّه‌اى گوش فرادهى «لِمَنِ الْمُلْكُ» مى‌گويد و در پاسخ
(الله اَلْواحِدِ الْقَهّارِ) از آن مى‌شنوى. به هر حال توصيف خداوند به «
قهّاريت» دليل بر تسلّط او بر همه چيز و سيطره او بر درون و برون همگان مى‌باشد.
به موردی از کاربرد
قَهّار در قرآن، اشاره می‌شود:
(يَوْمَ هُم بارِزونَ لا يَخْفى عَلى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ) (روزى كه همه آنان آشكار مى‌شوند و چيزى از آن‌ها بر خدا پنهان نخواهد ماند و گفته مى‌شود: حكومت امروز براى كيست؟ براى خداوند يكتاى حاكم بر همه چيز است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ) اين جمله سوال و جوابى است از ناحيه خداى سبحان كه با اين سوال و جواب حقيقت روز قيامت را بيان مى‌كند كه روز ظهور ملک و سلطنت خدا بر خلق است، ملک و سلطنت على الاطلاق و اگر در اين جمله خدا را به صفت واحد
قهار توصيف كرد، براى اين است كه انحصار ملک در خدا را تعليل كند كه چرا گفتيم ملک تنها و تنها براى خدا است مى‌فرمايد: بدين جهت كه ملک خدا به سبب سلب استقلال از هر چيز
قاهر و مسلط بر آن چيز است و چون خدا واحد است، پس ملک هم تنها براى او است.
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَهّار»، ج۳، ص۷۷۳-۷۷۴.
