• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قَهّار (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قَهّار: (لِلّٰهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ)
قَهّار صيغه مبالغه به معنى «بسيار چيره و غالب»، از ماده «قهر» گرفته شده و يكى از نام‌هاى بارى تعالى است و اين كلمه شش بار در قرآن کریم تكرار شده است. بخشى از آيه مورد بحث به حاكميت مطلقه پروردگار در روز قيامت اشاره مى‌كند و مى‌گويد: «در آن روز گفته مى‌شود حكومت و ملک امروز براى كيست؟» (لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ)، در پاسخ مى‌گويند: «از آن خداوند واحد قهّار است» اين سوال را چه كسى مطرح مى‌كند و آن جواب را چه كسانى مى‌گويند؟ در آيه سخنى از آن به ميان نيامده است. بعضى گفته‌اند سوال از ناحيه پروردگار مطرح مى‌شود و جواب را همه مومنان و كافران مى‌گويند. بعضى نيز گفته‌اند: سوال و جواب هر دو از ناحيه خدا است و بعضى معتقدند منادى الهى اين سوال را آشكارا مطرح مى‌كند و خود او نيز پاسخ مى‌گويد. ولى ظاهر اين است كه اين سوال و جواب از سوى فرد خاصى عنوان نمى‌شود، سوالى است كه از سوى خالق و مخلوق، فرشته و انسان، مومن و كافر و از تمام ذرات وجود و در و ديوار عالم هستى بدون استثنا مطرح است و همگى نيز با زبان حال به آن پاسخ مى‌گويند، يعنى به هرجا بنگرى آثار حاكميت او نمايان است و بر هرچه نگاه كنى نشانه‌هاى قاهريت او در آن ظاهر است. به زمزمه هر ذرّه‌اى گوش فرادهى «لِمَنِ الْمُلْكُ» مى‌گويد و در پاسخ (الله اَلْواحِدِ الْقَهّارِ) از آن مى‌شنوى. به هر حال توصيف خداوند به «قهّاريت» دليل بر تسلّط او بر همه چيز و سيطره او بر درون و برون همگان مى‌باشد.



به موردی از کاربرد قَهّار در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - قَهّار (آیه ۱۶ سوره غافر)

(يَوْمَ هُم بارِزونَ لا يَخْفى عَلى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ)
(روزى كه همه آنان آشكار مى‌شوند و چيزى از آن‌ها بر خدا پنهان نخواهد ماند و گفته مى‌شود: حكومت امروز براى كيست؟ براى خداوند يكتاى حاكم بر همه چيز است.)

۱.۲ - قَهّار در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
(لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهّارِ) اين جمله سوال و جوابى است از ناحيه خداى سبحان كه با اين سوال و جواب حقيقت روز قيامت را بيان مى‌كند كه روز ظهور ملک و سلطنت خدا بر خلق است، ملک و سلطنت على الاطلاق و اگر در اين جمله خدا را به صفت واحد قهار توصيف كرد، براى اين است كه انحصار ملک در خدا را تعليل كند كه چرا گفتيم ملک تنها و تنها براى خدا است مى‌فرمايد: بدين جهت كه ملک خدا به سبب سلب استقلال از هر چيز قاهر و مسلط بر آن چيز است و چون خدا واحد است، پس ملک هم تنها براى او است.

۱. غافر/سوره۴۰، آیه۱۶.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ج۲۰، ص۵۸-۵۹.    
۳. غافر/سوره۴۰، آیه۱۶.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۶۸.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۴۸۴.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۱۹.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۲۴۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۸۰۵.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَهّار»، ج۳، ص۷۷۳-۷۷۴.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره غافر | لغات قرآن




جعبه ابزار