قَطّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَطّ (به فتح قاف و تشدید طاء) از
واژگان نهج البلاغه ظرف زمان است به معنای ابدا و هیچ‌گاه و در
نفی بکار می‌رود.
شش مورد از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
قَطّ ظرف زمان است به معنای ابدا و هیچ‌گاه و در نفی بکار می‌رود. «ما فعلته قطّ» یعنی هیچ وقت و ابدا نکرده‌ام.
به برخی از مواردی که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (علیه‌السلام) به یارانش فرموده است:
«فَوَاللهِ مَا غُزِيَ قَوْمٌ قَطُّ في عُقْرِ دَارِهِمْ إِلاَّ ذَلُّوا» «به خدا قسم هیچ قومی در کنار دیار خود مورد
جنگ واقع نشدند مگر آنکه ذلیل و مغلوب گشتند.»
(شرح‌های خطبه:
)
در
خطبه ۸۷ فرموده است:
«فَإِنَّ اللهَ سُبْحانَهُ لَمْ يَقْصِمْ جَبَّارِي دَهْر قَطُّ إِلاّ بَعْدَ تَمْهِيل وَرَخَاء» «
خداوند ستمگران روزگاری را نکوبیده مگر بعد از مهلت دادن و رفاه دادن.»
(شرح‌های خطبه:
)
در
حکمت ۲۹۶ فرموده است:
«مَا زَنَى غَيُورٌ قَطُّ.» «هیچ غیوری
زنا نکرده یا نمی‌کند.»
(شرح‌های حکمت:
)
این ماده شش بار در
نهج البلاغه آمده است و همه در نفی واقع شده‌اند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قط»، ج۲، ص۸۶۹.
