قَرْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَرْع (به فتح قاف) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای كوفتن چيز به چيزى است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه
معاویه و ... از این واژه استفاده نموده است.
قَرْع به معنای كوفتن چيز به چيزى آمده است.
«قَرَعَ الباب: دقَّهُ و نقر عليهِ».
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
آنگاه مردى به امام (صلوات‌الله‌علیه) گفت: تو بر امر
خلافت حریص هستى، ایشان فرمود: به خدا قسم شما از من حريص‌تريد و دورتر ... بعد فرمود:
«فَلَمَّا قَرَّعْتُهُ بِالْحُجَّهِ فِی الْمَلَإِ الْحَاضِرِینَ هَبَّ کَأَنَّهُ بُهِتَ لاَ یَدْرِی مَا یُجِیبُنِی بِهِ»؛
«یعنی چون او را با دليل كوبيدم، ياوه‌گویى مى‌كرد، گویى مبهوت شده نمى‌داند چه جوابى بدهد».
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت (علیه‌السلام) به معاويه مى‌نويسد:
«وَ أُقْسِمُ بِاللهِ لَوْ لاَ بَعْضُ الاِْسْتِبْقَاءِ لَوَصَلَتْ إِلَيْكَ مِنِّي قَوَارِعُ، تَقْرَعُ الْعَظْم، وَ تَهْلِسُ اللَّحْمَ»؛
«به خدا قسم اگر نبود بعضى از مهلت كه در نظر دارم، حتما مى‌رسيد به تو كوبنده‌هایى (حوادثى) كه
استخوان را مى‌شكند و
گوشت را ذوب مى‌كند».
حضرت (علیه‌السلام) در
خطبه ۱۹۲ فرموده است:
«الْمُقَارَعَةَ بِالسَّيْفِ»؛
«يعنى كوبيدن يكديگر با
شمشیر يعنى جنگيدن».
امام (علیه‌السلام) به معاويه مى‌نويسد:
«وَ احْذَرْ أَنْ يُصِيبَكَ اللهُ مِنْهُ بِعَاجِلِ قَارِعَة تَمَسُّ الاَْصْلَ، وَ تَقْطَعُ الدَّابِرَ»؛
«حذر كن از اينكه
خداوند از ناحيه
شیطان بلاى كوبنده‌اى به تو برساند كه ريشه را قطع كرده و آخر و دنباله را به فنا دهد».
«
قارعه،
قوارع» حادثه و حوادث كوبنده.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قرع»، ج۲، ص۸۵۵.
