قَدَر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَدَر: (جِئْتَ عَلی قَدَرٍ) «قَدَر» به گفته بسیاری از
مفسران، به معنای زمانی است که مقدر شده بود
موسی (علیه‌السّلام) به
رسالت برگزیده شود، ولی بعضی دیگر آن را به معنای «مقدار» گرفته‌اند، همان گونه که در بعضی از
آیات قرآن نیز به همین معنا آمده است.
(اِذْ تَمْشِی اُخْتُکَ فَتَقُولُ هَلْ اَدُلُّکُمْ عَلَی مَن یَکْفُلُهُ فَرَجَعْنَاکَ اِلَی اُمِّکَ کَیْ تَقَرَّ عَیْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَ قَتَلْتَ نَفْسًا فَنَجَّیْنَاکَ مِنَ الْغَمِّ وَ فَتَنَّاکَ فُتُونًا فَلَبِثْتَ سِنِینَ فِی اَهْلِ مَدْیَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلَی قَدَرٍ یَا مُوسَی) (در آن هنگام که خواهرت در نزدیکی کاخ
فرعون راه می‌رفت و گفت: آیا کسی را به شما نشان دهم که این نوزاد را
کفالت کند و دایه خوبی برای او باشد؟! پس تو را به مادرت بازگرداندیم، تا چشمش به تو روشن شود و غمگین نگردد. و تو کسی از
فرعونیان را کُشتی؛ امّا ما تو را از‌اندوه تعقیب فرعونیان نجات دادیم و بارها تو را آزمودیم. پس از آن، سالیانی در میان مردم
مدین توقف نمودی؛ سپس بنابر
تقدیر الهی برای فرمان رسالت به این جا آمدی.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در جمله
(ثُمَّ جِئْتَ عَلی قَدَرٍ یا مُوسی) احتمال دارد و خیلی هم بعید نیست که از سیاق استفاده شود که مراد از قدر، مقدار باشد و منظور از آن مقدار علم و عمل و تجربه‌ای باشد که از ابتلاءات وارده در نجاتش از غم و خروجش از
مصر و ماندنش در اهل مدین به دست آورده و معنا این باشد که آن گاه با مقداری علم و تجربه آمدی.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَدَر»، ص۴۳۵.
