قَحْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَحْط (به فتح قاف) از
مفردات نهج البلاغه در اصل به معنای نباریدن
باران است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
مردگان و اهل
تقوی و ... از این واژه استفاده نموده است.
قَحْط در اصل به معنای نباریدن باران آمده است.
قحط المطر: احتبس نایاب شدن خوراکی و گرسنگی به تناسب معنای اوّلی است.
برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره مردگان فرموده است:
«إِنْ جِيدُوا لَمْ يَفْرَحُوا، وَ إِنْ قُحِطُوا لَمْ يَقْنَطُوا، جَمِيعٌ وَهُمْ آحَادٌ»؛
«اگر باران داده شوند شاد نمی‌شوند و اگر به
قحطی آیند ناامید نمی‌گردند، یکجا هستند ولی تنها، تنها».
حضرت (صلوات‌الله‌علیه) درباره اهل تقوی فرموده است:
«وَ هَطَلَتْ عَلَيْهِ الْكَرَامَةُ بَعْدَ قُحُوطِهَا، وَ تَحَدَّبَتْ عَلَيْهِ الرَّحْمَةُ بَعْدَ نُفُورِهَا»؛
«کرامت و بزرگواری بر او می‌بارد، بعد از
قحط شدن و
رحمت خدا بر او روی می‌آورد بعد از پشت کردن».
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
دعای استسقاء فرموده است:
«وَ أَجَاءَتْنَا الْمَقَاحِطُ الْـمُجْدِبَةُ، وَ أَعْيَتْنَا الْمَطَالِبُ الْمُتَعَسِّرَةُ»؛
«یعنی خدایا
قحطی‌ها و تنگ‌سالی و بی‌بارانی ما را به ستوه آورده و پیشامدهای سخت ناتوانمان کرده است».
مقحطه: سال
قحطی، جمع آن محاقط است.
این ماده چندین بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قحط»، ج۲، ص۸۴۲.
