قولنامه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قولنامه به معنای سندی عادی بین دو شخص بر انجام یا قرار
معامله در آینده است.
در داد و ستدها، پیش از تنظیم
سند رسمیِ محضری، دو گونه قرار داد تنظیم می‌شود:
۱. دو طرف، معامله را به گونۀ شرعی و قطعی اجرا می‌کنند و از آنجا که تنظیم سند رسمی هنگام معامله امکان‌پذیر نیست، مفاد معاملۀ صورت گرفته را در برگه‌ای عادی نوشته و آن را امضا می‌کنند. این برگه قولنامه نامیده می‌شود.
۲. دو طرف دربارۀ معامله‌ای با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند و قرار معامله (
ثمن مشخص در برابر کالای مشخص) را در آیندۀ معلوم می‌گذارند و این قرار را در برگه‌ای ثبت می‌کنند. این برگه نیز قولنامه نامیده می‌شود. عنوان قولنامه از عناوین جدید است که از احکام آن در
مسائل مستحدثه و استفتائات سخن گفته‌اند.
قولنامۀ گونۀ نخست، سندی معتبر به شمار رفته و
وفا به مفاد آن
واجب است. شرایط مندرج در آن نیز معتبر خواهد بود، لیکن گونۀ دوم اعتبار ندارد و از نظر
شرع، اثری بر آن مترتب نیست و هر یک از دو طرف می‌تواند از انجام دادن معامله سر باز زند.
آنچه در قولنامه‌ها به عنوان
بیعانه آورده می‌شود، صورت‌های مختلف و احکام متفاوت دارد.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ۶، ص۶۹۶.
