• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضیه شرطیه مهمله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قضیه شرطیه مهمله، به‌معنای قضیه شرطیه فاقد سور دالّ بر کیفیت اتصال یا انفصال مقدم و تالی نسبت به زمان‌ها و حالات موضوع است.


قضیه شرطیه مهمله قضیه‌ای است که در آن به ثبوت یا نفی اتصال یا انفصال میان مقدَّم و تالی، بدون توجه به عمومیت و کلیت، یا خصوصیت و جزئیت احوال و ازمان مقدم حکم شده باشد.
[۱] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱-۷۲.
[۲] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۵۰-۵۱.
[۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۶-۵۷.    
[۴] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۳.    
[۵] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۵-۹۷.

قضیه شرطیه مهمله به لحاظ اتصال و یا انفصال حکم، به "قضیه متصله مهمله" و "قضیه منفصله مهمله" تقسیم می‌شود. و هر یک از این دو با توجه به کیفیت حکم، به موجبه و سالبه تقسیم می‌شوند. در نتیجه قضیه شرطیه مهمله چهار قسم خواهد داشت:
۱. قضیه متصله مهمله موجبه؛ مانند: "ان کانت الشمس طالعة فالنهار موجود".
۲. قضیه متصله مهمله سالبه؛ مانند: "لیس ان کانت الشمس طالعة فاللیل موجود".
۳. قضیه منفصله مهمله موجبه؛ مانند: "امّا ان تکون الشمس طالعة و امّا ان لا یکون النهار موجوداً".
۴. قضیه منفصله مهمله سالبه؛ مانند: "لیس امّا ان تکون الشمس طالعة و امّا ان یکون النهار موجوداً".
[۶] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۸۶.    
[۷] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
[۸] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۶۲.
[۹] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۱.
[۱۰] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۳.
[۱۱] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۲۹۳-۲۹۵.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱-۷۲.
۲. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۵۰-۵۱.
۳. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۶-۵۷.    
۴. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۳.    
۵. ↑ شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۵-۹۷.
۶. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۸۶.    
۷. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
۸. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۶۲.
۹. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۱.
۱۰. ↑ گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۳.
۱۱. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۲۹۳-۲۹۵.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه شرطیه مهمله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۰.    




جعبه ابزار