• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضیه شرطیه مهمله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قضیه شرطیه مهمله، به‌معنای قضیه شرطیه فاقد سور دالّ بر کیفیت اتصال یا انفصال مقدم و تالی نسبت به زمان‌ها و حالات موضوع است.



قضیه شرطیه مهمله قضیه‌ای است که در آن به ثبوت یا نفی اتصال یا انفصال میان مقدَّم و تالی، بدون توجه به عمومیت و کلیت، یا خصوصیت و جزئیت احوال و ازمان مقدم حکم شده باشد.
[۱] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱-۷۲.
[۲] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۵۰-۵۱.
[۵] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۵-۹۷.

قضیه شرطیه مهمله به لحاظ اتصال و یا انفصال حکم، به "قضیه متصله مهمله" و "قضیه منفصله مهمله" تقسیم می‌شود. و هر یک از این دو با توجه به کیفیت حکم، به موجبه و سالبه تقسیم می‌شوند. در نتیجه قضیه شرطیه مهمله چهار قسم خواهد داشت:
۱. قضیه متصله مهمله موجبه؛ مانند: "ان کانت الشمس طالعة فالنهار موجود".
۲. قضیه متصله مهمله سالبه؛ مانند: "لیس ان کانت الشمس طالعة فاللیل موجود".
۳. قضیه منفصله مهمله موجبه؛ مانند: "امّا ان تکون الشمس طالعة و امّا ان لا یکون النهار موجوداً".
۴. قضیه منفصله مهمله سالبه؛ مانند: "لیس امّا ان تکون الشمس طالعة و امّا ان یکون النهار موجوداً".
[۷] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
[۸] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۶۲.
[۹] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۱.
[۱۰] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۳.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱-۷۲.
۲. ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۵۰-۵۱.
۳. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۶-۵۷.    
۴. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۳.    
۵. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۵-۹۷.
۶. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۸۶.    
۷. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
۸. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۶۲.
۹. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۱.
۱۰. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۳.
۱۱. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۲۹۳-۲۹۵.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه شرطیه مهمله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۰.    



جعبه ابزار