قضیه شرطیه طبیعیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

قضیه شرطیه طبیعیه، به‌معنای قضیه دالّ بر تلازم یا تنافی تالی با مقدّم، بدون توجه به حالات و چگونگی‌های مقدّم است.

---

قضیه طبیعیه به قضیه حملیه طبیعیه و قضیه شرطیه طبیعیه تقسیم می‌شود. بیش‌تر منطقیان متعرض قضیه شرطیه طبیعیه نشده‌اند. مرحوم مظفر در کتاب "المنطق" معتقد است که قضیه طبیعیه به صورت شرطیه نمی‌آید زیرا قضیه طبیعیه آن است که موضوع آن طبیعت، و نفس "کلّی بما هو کلّی" و "بما هو موجود فی الذهن" باشد، و قضیه شرطیه موضوعی ندارد.
ولی مؤلف "منطق مقارن" قضیه شرطیه طبیعیه را ممکن می‌داند و می‌گوید: مقدم در قضایای شرطیه به منزله موضوع در قضیه حملیه است، حال گاه مقدم بدون توجه به حالات و چگونگی‌های آن در نظر گرفته می‌شود در این صورت، شرطیه را "طبیعیه" نامند و ادات آن در زبان عربی اذا، ان و مانند این‌ها است. مثل: "اذا کانت الشمس طالعة کان النهار موجوداً؛ وقتی خورشید بر آمده باشد روز موجود است.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    

---