• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قصد قربت‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قصد قربت به قصد تقرّب به خداوند ، هنگام امتثال تکلیف اطلاق می‌شود.


قصد قربت، به معنای قصد نزدیک شدن به خداوند و جلب رضایت و خشنودی او می‌باشد.

به طور کلی، اعمال بندگان دو گونه است:
۱. اعمال تعبدی: کارهایی که قصد قربت در صحت آنها شرط است، مثل: نماز ، روزه و...؛
۲. اعمال توصلی: کارهایی که قصد قربت در صحت آنها شرط نیست، مثل: تطهیر لباس.
بنابراین، در هر عمل عبادی، قصد قربت به خداوند، مصحح عبادیت آن است.

قصد قربت به صورت‌های زیر تحقق می‌یابد:
۱. قصد امتثال امر الهی، از این نظر که سزاوار اطاعت و عبادت است (قول مشهور )؛
۲. قصد شکر نعمت‌های بی پایان الهی؛
۳. قصد تحصیل رضای خداوند؛
۴. قصد محبوبیت ذاتی عمل؛ یعنی چون عمل و ( ماموربه ) محبوب مولا است، انجام می‌گیرد؛
۵. قصد دست یابی به مصلحت موجود در عمل؛
۶. قصد رسیدن به ثواب و دور ماندن از عقاب.
انواع دیگری هم برای قصد قربت ذکر شده است.
درباره اخذ قصد قربت به معنای قصد امتثال امر در ماموربه، و با امر اولی، اختلاف است؛ برخی معتقدند چون مستلزم خلف یا دور می‌باشد، محال است.

در این که آیا وجوب قصد قربت در تعبدیات ، شرعی است یا عقلی، اختلاف وجود دارد. هم چنین در فرض شرعی بودن آن، در این که آیا وجوب شرعی آن به همان امر اول است یا به امر دوم، اختلاف است.
[۱] شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۱۵۸.
[۲] بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۸۶.    
[۳] منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۱، ص۴۵۸ و ۴۵۹.    
[۴] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۳۲۳.    
[۵] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۱، ص۱۱۹.    
[۶] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۱، ص۵۲۱.    
[۷] الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۱، ص۴۹۷.
[۸] الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۲، ص۳۴۶.
[۹] نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۱۱۱.    
[۱۰] محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۲، ص۲۲۰.    
[۱۱] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص (۷۸-۷۵).    
[۱۲] تهذیب الاصول، خمینی، روح الله، ج۱، ص۱۴۷.    
[۱۳] آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۱، ص۹۹ و ۱۰۰.    
[۱۴] آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۲، ص (۲۰۶-۲۰۵).
[۱۵] مبادی الوصول الی علم الاصول، علامه حلی، حسن بن یوسف، ص۱۱۴.
[۱۶] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۱۳-۹).


۱. ↑ شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۱۵۸.
۲. ↑ بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۸۶.    
۳. ↑ منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۱، ص۴۵۸ و ۴۵۹.    
۴. ↑ اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۳۲۳.    
۵. ↑ اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۱، ص۱۱۹.    
۶. ↑ اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۱، ص۵۲۱.    
۷. ↑ الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۱، ص۴۹۷.
۸. ↑ الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۲، ص۳۴۶.
۹. ↑ نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۱۱۱.    
۱۰. ↑ محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۲، ص۲۲۰.    
۱۱. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص (۷۸-۷۵).    
۱۲. ↑ تهذیب الاصول، خمینی، روح الله، ج۱، ص۱۴۷.    
۱۳. ↑ آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۱، ص۹۹ و ۱۰۰.    
۱۴. ↑ آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۲، ص (۲۰۶-۲۰۵).
۱۵. ↑ مبادی الوصول الی علم الاصول، علامه حلی، حسن بن یوسف، ص۱۱۴.
۱۶. ↑ سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۱۳-۹).


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۳۶، برگرفته از مقاله «قصد قربت».    




جعبه ابزار